Реваз Илия Кикнадзе

Последнее слово

«Самая большая душевная боль для меня — это когда видишь кого-то в беде и не можешь ему помочь. У тебя нет возможности. В этот момент я ненавижу себя больше всего».

Право на последнее слово дают даже приговорённым к смертной казни, и хорошо, что мне не выпала участь хуже их — чтобы и этого права меня лишили… хотя шанс на это был. Дело в том, что моя судьба месяцами решалась без меня, совершенно без причины. Возможно, когда-нибудь я пойму причину, но как можно понять то, чего нет? Сколько бы времени ни прошло.

Поскольку меня давно здесь не было, а сказать мне предстоит многое, то, вероятно, мне придется говорить много, а также я продолжу то, что оставил незаконченным, и начну свое выступление последними строками знаменитого стихотворения Важа-Пшавелы:

«Ох, мать вашу, родные,
В злое время вас кинула судьба.
А то бы видел я ваши крылья
Расправленные, развеянные по степи!».

Девять месяцев я в заключении, и до сих пор не понял, в чём меня обвиняют. Слушал так называемых свидетелей — и ещё меньше понял, в чём моя вина. Столько «свидетелей», но ни один не сказал: «Резо мне навредил». И что мне думать? Как я узнаю, что от меня хотят?

Я скажу вам, в чём заключается преступление: преступление — не знать Джано, преступление — не знать Андроса, преступление — не знать Онисеса, преступление — не знать Георгия, преступление — не знать Ираклия, преступление — не знать Валерия, преступление — не знать Луку, преступление — не знать Гури, преступление — не знать Руслана, преступление — не знать Сергея. Единственное преступление, которое было 9 месяцев назад, то есть до того, как меня поймали, было вот это, а теперь я свободен и от этого… Это действительно преступление — не знать их.

Возможно, это прозвучит пафосно, но это чистая правда: самым сложным для меня было находиться вдали от суда больше двух месяцев, но именно — вдали от них. Больше всего мне не хватало общения с этими замечательными людьми, возможности слушать их.

Вы даже не представляете, каких замечательных людей вы запечатлели. Например, Гию [Теришвили], чей брат погиб, сражаясь за свободу, в 17 лет, и теперь, спустя годы, достойно продолжает дело брата. Для меня большая честь быть рядом с ним.

Звиад Гамсахурдиа сказал: «Души погибших 9 апреля будут смотреть на нас и радоваться в небесном свете», и теперь я уверен, что Мамука Теришвили будет смотреть на нас, смотреть на своего брата и радоваться в небесной Грузии. Его слова всегда находят во мне отклик и дают силы бороться: «Что бы было, мать, если бы ты пожертвовала хотя бы одним ребёнком ради страны?» Госпожа Марина [мать Теришвили], вы героическая мать, воспитывающая двух героических детей, и я вас очень люблю.

Вот Джано [Архая], который сражался с русскими свиньями в Абхазии, а теперь, годы спустя, снова сражается с русскими в Грузии. Для меня он — пример бойца.

Вот Гури [Мирцхулава], я не видел людей образованнее его. Все они выдающиеся, и я мог бы целый день говорить о достоинствах каждого.

Вы, сами того не желая, собрали вокруг меня потрясающих людей, и я благодарен вам за это знакомство. Всем советую познакомиться с ними. Вот однажды я спросил Руслана [Сивакова]: «Когда нас отпустят, ты ведь сразу уедешь из страны, и мы больше не увидимся?». А он ответил: «Что ты, Грузия мне так полюбилась, я так привык к ней, что меня отсюда ничто не увезёт». Потом ему пришлось столкнуться с бесконечными несправедливостями, но надеюсь, он всё ещё думает так же.

Здесь я не могу не поблагодарить каждого адвоката. Их профессионализм достоин восхищения, и для меня они самые крутые. В нормальной и справедливой стране, где хороший адвокат определяется не количеством знакомых в системе и агентстве и умением договариваться о процедурах и условиях, а тем, как он непосредственно ведёт дела, их ценили бы гораздо больше, хотя мы всегда будем ценить людей, которые на правильной стороне.

Джордано Бруно был сожжён невеждами за утверждение, что Земля круглая, что спустя годы оказалось абсолютной правдой. Нас также наказывают за то, что мы стоим на правой стороне, то есть за утверждение, что единственный способ спасти нашу страну и избавиться от русских — это следовать по европейскому пути, и что шестнадцатилетняя диктатура, приведшая к принятию стольких несправедливых законов, выгодных только партии, а не народу, не может казаться нормальной. Нас наказывают за то, что мы говорим, что дважды четыре, то есть что Россия — враг, а Европа — друг. Как бы это ни было удивительно, если бы мы думали наоборот, то есть если бы мы говорили: «Россия — друг, а Европа — враг, это правительство не наказало бы нас, и мы бы сейчас были на свободе».

За эти 9 месяцев наших судебных процессов произошло столько невероятных и абсурдных вещей, что, сидя здесь, я часто думал: «Вот, сейчас Бакур Сванидзе откроет дверь, войдет с цветами в руках и, улыбнувшись, скажет: “Это скрытая камера”».

Когда они больше не могли нам противостоять, потому что лжец и предатель не мог ничего сказать в противовес правде, они назвали нас нацистами и оклеветали нас — как будто моя семья и я не боролись с репрессивным нацистским режимом в то время, ведь мы осуждаем любую несправедливость, и именно поэтому я сейчас здесь. Как будто у них не было в десять раз больше нацистов на высоких постах в партии. Как будто быть негодяем в 2025 году не было гораздо большим позором, чем быть нацистом, но я не буду сегодня расширять эту тему. Теперь я просто хочу задать один вопрос тем людям, которые называют нас нацистами и чье ограниченное воображение не может пойти дальше: «Россия является врагом только для нацистов…» (Вы можете вставить сюда любую из пяти лучших фраз Кавелашвили).

Эти так называемые свидетели приходят, рассказывают нам о какой-то беде, которая не имеет к нам никакого отношения, и даже сами не признаются, что мы — причина их бед, а потом уходят. Вот вам идея: я назвал это место анонимным собранием свидетелей. Все «свидетели» собираются вместе, берутся за руки, закрывают глаза и говорят о своих проблемах. Например: «Здравствуйте, я Арсен Хунашвили [главный следователь], и я лжесвидетель». А потом мы хором кричим: «Здравствуйте, Арсен»… Мы выслушаем вас, поддержим и, возможно, даже найдём лекарство. И если вы поделитесь им друг с другом, это может помочь вам ещё больше. Так что же мы ещё можем для вас сделать, как мы можем вам помочь, какое отношение вы имеете к нам?».

Есть вещи, которые невозможно выразить в разговоре так, как в письме. Например, когда я пишу о свидетеле, суде и судье, я всегда заключаю их в кавычки. И вы тоже, учтите, что я сейчас пишу кавычки.

Когда вы обсуждаете моё членство в группе, когда обвиняете меня в том, что я кем-то организован, вы не должны приводить в качестве доказательств видео, где я держу что-то в руках или бросаю что-то в воздух. Вы должны показать мне на представленном вами видео, есть ли у меня какие-либо связи, контакты или инструкции от кого-либо из членов этой так называемой группы. Но о каком видео вы говорите? У вас нет ни видеозаписи, ни телефонного звонка, ни переписки, ни сообщения, ничего подобного.

Мало того, вы не привели ни одного свидетеля, который бы сказал, пусть даже и ложно, что, например, я видел того-то и того-то, Резо, Онисе вместе на Руставели, и они о чём-то говорили. Другими словами, ваши собственные свидетели ни слова не сказали о тех вещах, в которых вы нас обвиняете, по какой статье вы нас наказываете, а вы просто говорили что хотите, сколько хотите, и ставили нас в такое положение. Зачем же вы нас осуждаете, если вам всё равно приходится осуждать без доказательств? У вас нет ни малейшего доказательства за девять месяцев. Мы всё ещё здесь, это факт, и я ничего не добавляю. Вы можете с таким же успехом приговорить нас к пожизненному заключению за убийство человека, какая разница? Да, человек не был убит, но никто другой не пострадал и не был свидетелем нашей связи.

Нам грозит столько лет именно потому, что вы, против своей воли, без всяких аргументов, придумали статью, не имеющую к нам никакого отношения, для организованной группы. Иначе вам дали бы максимум два месяца за то, что вы бросили бутылку или даже камень в воздух по обвинению в хулиганстве, хотя вы не смогли бы этого доказать даже в честном суде. Ну а если убрать группу из нашего обвинения, что останется? Ничего, верно?

Мы не соответствуем ни одному критерию этой статьи. Помимо того, что мы не знакомы, мы увиделись здесь впервые и до этого вообще не общались. Время не совпадает: одни указывают 28 ноября, другие — 29-е, третьи — 30-е, четвёртые — 1 декабря. Место не совпадает: некоторые видео сняты на Чичинадзе, другие — на Руставели, некоторые стоят перед зданием парламента, другие — рядом с парламентом, третье — позади. Не было нападения на одного человека: никто не говорил: «На меня напали 11 человек, и я был ранен в 11 местах».

Помимо того, что по нашей вине никто не пострадал, если разные люди причиняли вред разным людям в разное время и в разных местах, то при чём тут группизм и почему нас вообще арестовали по этой статье, я совершенно не понимаю. Я не понимаю этого с юридической точки зрения. Чем больше вы пытаетесь доказать несуществующий группизм, тем больше заходите в тупик. Чем больше вы искажаете критерии, тем больше опровергаете обвинение. Если оставить всё в стороне, как можно обвинять в групповом насилии, если жертвы просто нет?

На какого полицейского я напал, кому причинил вред, скажите? Мне интересно его имя и фамилия. Ничего себе, таких больше нет? Или почему видео обрезаны, почему вы не видите начало и конец видео, или почему они все смонтированы? Разве не потому, что, если бы вы показали нам начало, то были бы видны нападение, насилие и ругань со стороны полицейского, а если бы вы показали нам конец, то вы бы сами подтвердили, что никто не пострадал, хотя «свидетели», на которых вы ссылались, уже это подтвердили. Другими словами, представленные вами видео, даже если они были вырезаны и вставлены, были скорее источником оправдания, чем обвинения, потому что там видны две вещи: что мы никому не причиняем вреда и что мы не организованы и не являемся группой.

Все эти «полицейские», которых вы сюда привели, — знаете, что они сказали? До нашего приезда была мирная демонстрация, и ничего не происходило. Так что это значит? Они сами говорят, что до их прихода никто ничего не нарушал. Никаких беспорядков не было, а драка началась после их прибытия. Случайно ли они начали эти беспорядки? Нет, совершенно не случайно. Если бы они не пришли и не издевались над нами, разве мы начали бы драться между собой?

Они сами арестовывали людей без причины, сами распыляли на нас перцовый баллончик, избивали, бросали в нас предметы, а мы даже не защищались. Они пришли со своей броней и снаряжением. Они облили всё, что на нас было надето, обожгли нам лица и отравили нас газом.

Кого бы ни поймали или кто бы ни упал, семеро начали пинать и бить. Крали телефоны и кошельки, били и ругались — вот зачем они пришли. Вы смеете так говорить об этих незнакомцах в масках и называть их сотрудниками правоохранительных органов? Спецназ, нанятый для избиения человека, никогда не может быть сотрудником правоохранительных органов, и вы это прекрасно знаете. Так что вы нам говорите, что мы должны останавливать людей в масках и отрывать им головы? Этого ли вы хотите? И им за это не грозит никакого наказания, вы не отправляете их в тюрьму за групповое насилие, а вместо наказания вручаете им медали почёта. Если кто-то, обычный гражданин, поднимет кусок картона, бутылку или камень, чтобы защититься от агрессивного человека, его нужно посадить на 6 лет, верно? Это ваш закон? Односторонний и предвзятый?

Меня никто не бил, когда меня подбросило в воздух, но мне в голову попал твёрдый предмет, брошенный бойцом спецназа в шлеме (из Аирцинаги). И кто-нибудь был за это наказан? Я здесь, а он где? Он тренируется и готовится избить и покалечить ещё больше невинных граждан, потому что никто его за это не привлечёт, верно? И почему меня наказывают? У них зелёный свет на насилие, а у нас красный на самооборону?

Мы все стояли без масок, и именно поэтому мы сейчас здесь. Разве мы сделали что-то плохое? Нам просто нечего было делать или мы не планировали ничего делать, поэтому нам нужно было скрываться. Поэтому, если кто-то нас узнал, нас арестовали, как заявил наш бесстыдный так называемый премьер-министр своим грязным ртом, чтобы самонадеянно запугать других. Если бы мы были группой, разве мы не скрывали бы лица? Или маски было бы трудно найти?

Все мне говорили: «Почему ты всегда стоишь впереди и носишь такие яркие цвета каждый вечер? Одевайся в чёрное и надень маску, чтобы тебя не запомнили». Я ответил: «Пусть меня узнают и вспомнят потом, но я ничего плохого не делаю, в отличие от них», и ничего не менял в своём “прикиде”».

Когда у вас закончились свидетели, и вы сами это видели, все говорили, что нас не видели, вы применили к нам новый метод (вы очень умны), вы привели каких-то существ к уже представленным видео и рассказали о том, что было видно на этих видео. Подождите, вы называете это свидетелем? Мне порой кажется, что я в детском саду.

Мы и так видим то, что видно на этом видео. Даже судья не жалуется на свое зрение. Так что я думаю, если бы вы заставили миллион человек говорить и записывать видео, может, вышло бы что-то еще… Может, фейерверк превратился бы в ствол танка или пластиковая бутылка — в нож?

Однако в одном из ваших дел вы превратили пластик в нож. Если не вы, то, по крайней мере, ваши бесстыжие пропагандистские СМИ. (Я представляю себе сцену размышлений об этом так: вы ломаете голову, что делать, что думать. Все свидетели говорят, что не видели нас. В этот момент Вахтанг говорит, что ему пришла в голову блестящая идея. Когда он продолжает, Важа хвалит его, называя гением. Затем приводят каких-то безропотных людей неизвестного происхождения и рассказывают, что на видео. Как тут не посмеяться?) Горе вашему несчастному хозяину.

Проводилась ли экспертиза для определения предметов на видео? Стоит ли доверять взгляду прокурора или стороны? Как он доказывает подлинность предмета на видео словами? Когда вы говорите «тяжёлые предметы», взвешивайте их, у вас что, весы в глазах, или нам и здесь стоит доверять его словам?

Если экспертиза не проводилась, то нет абсолютно никакой возможности доказать, что предмет, напоминающий «губку» из бумаги, картона или ткани, предположительно является камнем.

Вы рассматривали показания этих свидетелей в отношении каждого из нас? Мне просто интересно — например, большой процент свидетелей, утверждающих, что пострадали на митинге, были сотрудниками полиции. На моём видео видны только сотрудники спецподразделения в масках. Другими словами, приехавшие сюда полицейские просто смеются и даже не обсуждают меня. А 3–4 сотрудника ГДД сказали, что пострадали, да ещё и с помощью пиротехники. Я пиротехникой не пользуюсь. Когда адвокаты спросили, почему они не могут опознать жертв, «свидетели» ответили: это потому, что они были в масках. На мне маски не было — это тоже исключает мою роль жертвы.

Короче говоря, если сравнить видеозапись и показания свидетелей, учитывая место, время, субъект и использованный объект, то нет ни одного свидетеля, который пришел сюда и заявил, что кто-то кому-то причинил вред. Так что, даже теоретически, я никому не причинил вреда, и о чём вы тут спорите? Я говорю всё это, не принимая во внимание, что само видео показывает, что я никому не причиняю вреда, и ни один свидетель не указал на меня пальцем.

28 ноября я был дома один. На компьютере играл фильм, а на телефоне я смотрел теннис. Митинга в тот день не было, и я даже не собирался идти на Руставели. Внезапно я увидел в Фейсбуке* постыдное заявление Кобахидзе о разрыве отношений с Евросоюзом во время своего пребывания у власти — и тут же вскочил со стула, чтобы пойти в парламент. Я даже не спросил друзей, пойдут они или нет. Никто больше не показал мне то видео с Кобахидзе и комментарием: «О, смотрите, что этот парень сказал, а потом пошёл на митинг».

Итак, самостоятельно, независимо от всех остальных, я посмотрел видео и сбежал туда, откуда не уходил следующие восемь ночей (да так и не смог уйти). И что из этого следует, кто это организовал? Или кто меня в какую-то группу вписал? Я что, по чьему-то указанию и поручению туда пошёл? Звиад Цецхладзе — ваш организатор, судя по видео, выложенному в Фейсбуке* без звука, да я его и не видел. Получается, прокуратура эту версию продвигает. Даже хватанием за соломинку это жалкое обвинение уже не назовёшь.

Интересно, что это видео было записано 30 ноября, а я на протестах с 28 ноября. На самом деле, когда я пошёл на протест 28 ноября, нас было не больше 50 человек, и нам стало скучно. До 150 тысяч — мне даже не нужно было никого звать, я был там с самого начала. То есть я там стою с 28-го. Вас, так называемых, жертв привозят сюда с 28-го ноября, и с 29-го, и что это значит? И что получается? Что я телепатически предвидел ещё 28 ноября, что через два дня Звиад снимет какое-то видео, и таким образом «организовал» всё? Мы что, в жанре фэнтези или вы придумали какой-то новый, ещё более фантастический жанр? 

Я вернусь к лжесвидетелям позже, когда буду говорить о моих похитителях и днях моего пленения, но сейчас я коснусь еще нескольких тем. 

Недавно я прочитал книгу Никоса Казандзакиса «Братоненавистники» (в оригинале — «Те, кто пожирает братьев»). Эта книга о священнике, который во время гражданской войны встаёт между двумя сторонами и призывает обе к примирению, к тому, чтобы сложить оружие и перестать натравливать друг друга. Он хочет, чтобы они прекратили «поедать» своих собственных братьев, и сам подставляет свою грудь под пулю, выпущенную «братьями».

После прочтения я задумался о нашей реальности — что делают наши духовные лица во время кризиса, как они реагируют на репрессии, несправедливость, злоупотребление властью со стороны правительства, и мне захотелось обратиться к Патриархии, которая всегда спит, когда народу тяжело: «На протяжении более чем десяти лет эта страна постоянно разделена надвое. Постоянно одна часть противостоит другой, а вы почему-то всегда оказываетесь на стороне победителей. Но ведь, кроме одного случая, все предыдущие лидеры, то есть те, кто в конкретной ситуации проиграл, раньше же вами же были благословлены и освящены? Взять хотя бы Шеварднадзе, хотя бы Саакашвили. Разве на стороне побеждённых не были ваши духовные чада?».

Мне никогда не давали возможности спросить об этом, и вот сейчас я спрашиваю: почему вы никогда не выступали примирителями? Почему вы всегда были и остаётесь чьей-то стороной и, соответственно, никогда не были центром объединения и победы страны?

Христос был защитником угнетённых и обездоленных, почему же вы всегда на стороне угнетателей и притеснителей? Более того, иногда вы сами призываете прихожан к насилию. По какому праву вы говорите от имени Христа? Когда вы не будете служить себе и правительству вместо Бога, только тогда вы будете иметь право говорить о Боге мне и многим другим, как вы говорите, маловерным.

Есть и исключения, и я хочу здесь с большим уважением упомянуть архимандрита Доротея Курошвили и Илию Толорая.

Дата Туташхия сказал, что вас не убьют за то, что вы грешили, а убьют за то, что вы можете убивать за деньги. Вы, служащие этому режиму, должны быть наказаны и подвергнуты пыткам не за то, что мы здесь заперты, но за то, что вы можете продать свою родину за деньги. Вы должны быть наказаны за то, что вы сделали, и это произойдёт.

Измена — это не когда ты сражаешься с врагом и защищаешься, а когда ты заключаешь мир с врагом, идёшь на компромисс, порабощаешь, становишься рабом и называешь это миром. Поймите, здесь, в этой стране, рабство никогда не называется миром! Только Россия хочет войны, никто другой, даже те, кто апеллирует к народу с этой войной. Если бы Давид Строитель сказал: «Я не хочу защищать страну, то есть воевать и платить дань», как вы думаете, у нас была бы сейчас страна, или вы думаете, тогдашние сельджуки были менее могущественны, чем наши нынешние враги?

Здесь вы часто упоминаете сильного врага. Если человек не старается укрепить себя и ослабить врага, он всегда будет слабым, а его враг всегда будет сильным.

«Такие вещи достигаются только мечом и борьбой. Война закаляет не только меч, но и сам народ. Кто избегает справедливой войны, тот обрекает свой народ на новые, несправедливые войны. Война — это опасность, но единственное лекарство от этой опасности — сопротивление. Война требует крови, но никто ещё не выигрывал войну без крови. Да, война — это угроза, война — сеятель смерти, но если человек должен быть готов к смерти каждую минуту даже без войны, то разве стоит мужчине стыдиться участвовать в неизбежной войне?».

Единственные, кому сейчас выгодна угроза этой несуществующей войны, — это «Грузинская мечта», чтобы сковать этим народ, запугать его, обмануть и держать в тисках пропаганды.

Однако, как сказал Бернард Шоу: «Пропаганда не делает людей идиотами, она изначально предназначена уже для идиотов». К сожалению, недостатка в идиотах мы не испытываем, и для таких идиотов мы кажемся представителями мифического «глубинного государства», а виновной в войне, развязанной Россией, представляется Европа.

Самая большая душевная боль для меня — это когда видишь кого-то в беде и не можешь ему помочь. У тебя нет возможности. В этот момент я ненавижу себя больше всего. Например, видишь, как живут жители улицы Твалчрелидзе, и не можешь ничего сделать, кроме как плакать. Хотелось бы, как будто я могу дать им лекарство от боли. Но лекарств у тебя никогда нет. Из-за этого даже утопиться хочется… 

А вы, у кого всегда в витрине лекарства, почему вы так любите их хранить? Что заставляет вас стоять и смотреть на чужое горе? Ведь самое большое счастье — видеть, как кто-то радуется и не плачет, быть причиной утирать чужие слёзы, да ещё и какие слёзы! Лекарство, хранящееся в этой витрине, рано или поздно испортится, и вы тоже не сможете им воспользоваться. Как можно смотреть на человеческую боль, человеческие слёзы и ничего не делать? И разве это должно радовать и успокаивать? 

Знаете, что чаще всего говорил мой отец, и с каким взглядом мы росли? А как насчёт: «Боже, дай кому-нибудь больше, чем мне; если есть у кого-то другого, то и у меня будет; если все вокруг счастливы, то и я буду счастлив». Хотелось бы, чтобы все жили по этому принципу.

Любите людей, заботьтесь о них, и ваша собственная жизнь станет лучше и осмысленнее. Земля вращается вокруг любви, а доброта и солидарность не имеют альтернативы. Когда чужое несчастье становится вашим несчастьем, тогда вы — человек, но когда я смотрю на наших так называемых членов правительства, чужое несчастье — их хобби и главный стимулятор оргазма.

В «Стражах Галактики» Marvel есть персонаж, который произносит единственную фразу за весь фильм: «Я — Грут». Он изменил эту фразу всего один раз, и знаете, что он сказал? — «Мы — Грут». И он сделал это, когда спас кого-то, когда чужая боль стала его собственной, и чтобы её устранить, он пожертвовал собой. И именно этот шаг — этот шаг ради спасения другого — стал источником его жизни. И я бы пожелал вам одного — чтобы вы жили так, чтобы «я» стало «мы». Мы — Грут…

Что касается нейтрально настроенных людей, тех, кто думает, что главное — это лишь их собственное временное благополучие, что их это никогда не коснётся, — поймите, они не жалеют даже членов своей собственной команды, когда те становятся ненужными после использования. Вы ведь видите, как они постепенно устраняют всех. Не буду перечислять многих, напомню лишь одного человека — вспомните, кем был Сосо Джачвлиани и как с ним обошлись.

Дэн Браун в «Коде да Винчи» пишет: «Самое жаркое место в аду уготовано тем, кто сохраняет нейтралитет во времена всеобщего кризиса».

«Когда нацисты пришли за коммунистами, он молчал, потому что не был коммунистом. Когда пришли за евреями, он молчал, потому что не был евреем. Когда пришли за католиками, он снова молчал, потому что католиком не был. А когда пришли за ним самим — уже не осталось никого, кто мог бы заступиться».

Люди, пока ещё не поздно, проснитесь и перестаньте нарочно закрывать глаза, будто в стране всё действительно хорошо. Не думайте, что то, что происходит здесь, вас не коснётся, — они придут и к вам. И обязательно придут. А тогда, возможно, уже никого не останется, кто сможет поднять голос и встать рядом с вами, потому что в своё время вы сами никого не поддержали, и тогда раскаянию не будет цены. Поэтому не думайте, что поза страуса вас спасёт или что кто-то другой сделает за вас вашу работу.

«Когда дом охвачен огнём, неужели мы должны равнодушно наблюдать, надеясь, что он потухнет сам по себе?».

Дидье Дрогба оскорбил судью и получил шестиматчевую дисквалификацию. Луис Суарес укусил трёх разных футболистов и пропустил лишь четверть сезона. А мне до сих пор непонятно, почему я, как Амвросий Хелая, пропустил больше половины собственных судебных процессов. Фашисты 10 мая 1932 года развели в Берлине костёр из 25 000 книг: они признали главным врагом именно книгу и прежде всего напали на неё. Вот какая сила есть у слова. Возможно, именно потому, что я тоже часто упоминал книги, цитаты и проводил параллели, меня полностью отрезали от всего и решают мою судьбу без меня. Им, наверное, и вовсе не хотелось, чтобы я задал слишком прямые и неудобные вопросы лжесвидетелям — а по сути, моим захватчикам, — и как-то уж слишком подозрительно совпало моё «безосновательное» удаление с их появлением здесь. Ну что ж, будет так. Начну там, где меня в последний раз прервали, а к моим захватчикам вернусь чуть позже. А Амвросия я упомянул потому, что он имеет отношение к нашему делу. И имеет он его потому, что, как и мы, сражался с русскими.

Короче говоря, Амвросий Хелая всю свою жизнь боролся с русскими и делал всё возможное, чтобы помешать им оказывать влияние на Грузинскую церковь. Когда коммунисты его поймали, вы знаете, в чём его обвинили – всё было написано именно так, слово в слово: «провокация», «контрреволюция», «подстрекательство к власти» и «установление отношений с иностранным государством»! Ничего не напоминает? Прошло 100 лет, а ничего не изменилось — нас снова судят русские по тем же абсурдным обвинениям за заботу о светлом будущем Грузии. Просто теперь «связи с иностранным государством» назвали «глубинным государством».

Так и в 1944 году фашисты думали, что они будут одни и ничто не угрожает их власти. Хорошо известно, как они расстреливали и сжигали евреев, как мух, а годом позже тех же фашистских немцев судили и расстреливали здесь. Власть мимолетна, но совершённые преступления остаются навсегда. В конце краха режима Оскар Шиндлер обратился к солдатам СС с такой речью: «Если вы кого-то здесь обвиняете, делайте это в нужном месте, потому что в новой Европе найдутся честные судьи, и эти судьи выслушают жалобы народа». Я хочу сказать о том же самом и сейчас.

Возможно, кто-то думает, что Матфея осудили, и что произошло? Накажут одного Луку, одного Ониса, в конце концов, оглянемся назад и увидим, что страна уже потеряна. Вот почему мы должны бороться за каждого человека. Подъём начинается с одного человека, как и падение. Если бы Оскар Шиндлер так не думал, он бы не спас столько евреев и не вошёл бы в историю. Его принцип был таким, что мы все должны понимать: «Кто спасает одного человека, спасает всю страну». Жизнь каждого человека важна, как и свобода каждого. Госпожа судья, будьте Оскаром Шиндлером, а не Генрихом Гиммлером.

Наверное, всему можно придать какую-то лёгкую интерпретацию и использовать в свою пользу. Как тебе удобно — так и оправдываешь, даже ложь. Вот, например, мы никому не причинили вреда, но видео обрезали так, чтобы было непонятно, куда падает тот или иной предмет, и заявили, что он якобы попал в кого-то. Но как можно «интерпретировать» то, что меня задержали в метро, а задержавшие утверждают, что они меня «взяли» у озера Лиси? Хотя на самом деле они просто отвезли меня туда после задержания в метро. Я до того дня никогда в жизни не был на этом озере! Как можно оправдать эту ложь?

Разве это не явное лжесвидетельство и преступление? Один из задержавших был по фамилии Ошхарели, другой — Букия. И когда закон действительно станет законом, эти двое прихвостней окажутся здесь снова, только уже в качестве обвиняемых. Первый вопрос, который я хотел бы им задать (точнее, просьба) — пусть объяснят, где именно находится озеро Лиси, расскажут локацию, как туда попасть, какой автобус туда идёт, чтобы хоть теперь знать… Да и вообще, что мне было нужно в таком глухом и пустынном месте? Никто ведь даже не поинтересовался, зачем я якобы туда поехал, и у судьи тоже не возникло вопросов. Сняли ли хоть записи с камер в то время, когда я якобы ехал к озеру Лиси? Неужели во всём городе не нашлось ни одной камеры, которая бы меня зафиксировала?

На самом деле меня отвезли туда лишь для того, чтобы подготовить ложные показания, но их план провалился. Давайте начнём разбирать этот день с самого начала и пройдём его до конца.

Это самый напряжённый, ужасный, мучительный, изматывающий день для меня, хотя в моей жизни были и более тяжёлые дни. Я вёл дневники и каждому дню давал название. И этот день я назвал «Ватерлоо или Аустерлиц». Ватерлоо и Аустерлиц — два крупнейших сражения Наполеона: в одном он потерпел величайшее поражение, а в другом одержал величайшую победу. Теперь судите сами, был ли этот день для меня победой или поражением, если учесть, что те, кто несправедливо отправил меня сюда, теперь вызывают лишь плевки и проклятия и не могут спокойно выйти на улицу. А я когда-нибудь, выйдя на свободу, встречу армию совершенно незнакомых мне людей, которые выразят мне любовь и уважение. И эту любовь я ощущаю даже здесь, в камере.

В тот вечер 5 декабря я, как обычно, поехал из Рустави на проспект Руставели, увидел друзей, знакомых, с которыми встретился на митингах… Тогда же я сделал и свою последнюю фотографию, выложенную в Фейсбук – на митинге готовили еду, как всегда, мы угощали друг друга, заботились друг о друге, и я тоже попробовал… В тот день я даже увидел своего кумира Тато Бацикадзе. Может быть, это был какой-то знак, как последнее желание перед смертью — увидеть любимого человека перед переходом в другой мир, в другое измерение.

Акция примерно в три часа дня разошлась. Так как у меня была запись к врачу на 09:20, чтобы закрыть больничный, я уже не успевал вернуться в Рустави, и мой друг, с которым я познакомился на майских акциях, пригласил меня к себе. О том визите к врачу, видимо, знали и в криминальной полиции — меня поджидали где-то неподалёку. Утром я направился в сторону Сабуртало, в клинику «Рейман». Помню точно: пришёл минута в минуту, получил больничный лист, и в 09:30 уже вышел на улицу. Кто же знал, что меня ждёт впереди.

К слову, больничный мне оформили из-за раздражения глаз и боли в горле, вызванных тем, что на акциях пришлось насильно наглотаться газа; я тогда и лекарства принимал.

Я спустился на станцию метро «Университет» и в это время писал маме: «Не волнуйся, еду домой, вот сейчас спускаюсь в метро». Потом мама рассказала, что звонила мне на номер всё утро, а где-то к 12:00–13:00 кто-то грубо ответил ей: «Сюда больше не звони». Тогда она и поняла, что что-то не так.

Я спустился в метро, и до выходного автомата оставалось всего два шага… может быть, даже один… когда сзади мне на плечо положил руку одетый в чёрное крепкий молодой человек. С ним был другой парень, тоже в чёрном, но более худощавый. «Ты же Резо, покажи удостоверение личности», — сказал первый и крепко схватил меня за руку. «У меня нет с собой. Что происходит?» — спросил я и попытался достать телефон, чтобы начать снимать видео. Как только я вынул его из кармана, они грубо вырвали его у меня: «Это тебе больше не понадобится». — «Что вы делаете? Я что-то нарушил?» — спросил я. — «Ты же на акции ходил, чего спрашиваешь», — ответили они.

Крепкого звали Ошхарели, худого — Букия. Они спросили охрану метро, свободна ли комната патруля, и завели меня внутрь. «Пожалуйста, не разбивайте телефон, мама купила его два дня назад», — попросил я. — «Скажи пароль, чтобы мы вошли, а то разобьём», — пригрозили они. Я сказал, мне нечего было скрывать.

Затем они кому-то позвонили: «Он уже у нас», — предупредили, и через несколько минут вывели меня наверх. Там меня посадили в чёрную машину, на руках уже были наручники. Рядом стояла ещё одна похожая машина. Спереди, рядом с водителем, сидел, по всей видимости, их начальник, который сказал: «Можете ударить его по голове, всё равно ничего не будет видно». По бокам от меня сели Букия и Ошхарели, один из них ударил меня по затылку. Вероятно, Букия этим хотел показать: «Мы можем всё».

Я был в шоке, не мог поверить, что это происходит. Подумал: «Ладно, ничего страшного, за Родину и побои можно стерпеть, пусть делают, что хотят». Побоев я избежал, но всё же одно избиение было бы лучше того, через что мне пришлось пройти.

Меня отвезли в какое-то место, которое, казалось, было отрезано от города. Из их разговора я узнал, что это Лиси. Я там никогда в жизни не был. Вот тут-то и началась моя «обработка и шантаж». В машине все вели себя так же отстранённо, как позже в проклятом здании Кримпола, и заставляли меня написать конкретные три фамилии людей, по чьему поручению я якобы ходил на акции. Будто бы Гварамия, Зура Джапаридзе и Елена Хоштария платили мне 500 лари, снабжали пиротехникой (которую я, кстати, вообще никогда не использовал), и якобы приказывали мне стоять на передовой, прямо перед спецназом — оскорблять их и бросать всё, что попадётся под руку. Сначала я думал, что они просто шутят. Но потом, когда все начали настойчиво требовать одного и того же, я уже заподозрил: «Кажется, меня выбрали мишенью». Хотел бы я знать — почему.

На Лиси возле машины начали громко, специально для меня, говорить: «Трактор уже приехал, роет яму, если не напишет — закопаем живьём». Потом один из них повернулся ко мне, точнее, просунул голову в машину и сказал: «Ну что, парень, напиши то, что тебе говорят, а то ведь видишь, что тебя ждёт».

За рулём сидел один азербайджанец, которого называли Аслан, и он проявлял больше всего агрессии (кажется, он не любит грузин). Сначала он говорил мне: «Почему ты думаешь, что диктатура — это плохо? Вот посмотри, сколько лет Алиев — президент Азербайджана, и у нас идеальная страна. Вы, кому не нравится диктатура, — идиоты», — добавил он. А я про себя думал: «Боже, помоги мне — если этому безмозглому так нравится, пусть едет к своему Алиеву и оставит нас в покое. Что он вообще делает здесь?»

Потом кто-то сказал: «Чего вы, парень, полицейских трогаете? Если что-то случится, их же защита вам понадобится». Я ответил: «Полицейских — нет, а вот этих маскированных, натасканных на избиения, убийц, спецназовцев, которые даже женщин и детей не щадят и вшестером бьют одного — да, их я осуждаю». На это Аслан совсем взбесился: «Ты что, отличаешь их от полицейских? Про тех, кто в форме, такое говоришь? Да ты достоин, чтобы тебе башку проломили. Все, кто хоть раз тронул кого-то в форме, должны знать: каждый спецназовец запомнил ваши имена и адреса. Если когда-нибудь выйдешь отсюда, увидишь, что тебя ждёт».

Мат и оскорбления, которые он сыпал, я даже повторять не буду. Каждое его предложение заканчивалось бранью в мой адрес. Что ещё они умеют, кроме этого?

Потом, примерно в половине первого, оформили так, будто меня задержали на Лиси. Специально провели туда-сюда, чтобы создать видимость, и даже сняли видео. При обыске рюкзака один из них сказал: «У нас мало времени осталось. Если не напишешь то, что мы говорим, мы можем достать из твоей сумки всё, что захотим». Второй, смеясь, ответил: «Да он вообще не понимает, куда попал». Лысого мужчину средних лет, который сидел на переднем сиденье рядом с водителем, называли Чумбура.

Когда мы выехали с Лиси, каждый раз, когда машина останавливалась на светофоре или в пробке, они высовывались из машины и начинали словесно домогаться женщин: «Ох, с этой бы я то сделал…», «А с этой вот это…», «Эта для меня», «Эта моя» и прочие мерзости. Мне уже становилось плохо до тошноты. Дальше этого их разговоры даже не заходили. Женщин-водителей, конечно, они оскорбляли, и всякий раз говорили: «Что эта за рулём делает?» — и сыпали грязной бранью. Всю дорогу они обсуждали бордели Тбилиси — вот такая у нас полиция.

А потом меня отвезли в здание, которое я теперь ненавижу больше всего, в Ортачалу Кримпол. Там всё началось заново: обработка, угрозы и попытки заставить меня написать имена трёх организаторов, которых в реальности не существовало. Они сменяли друг друга. До шести часов вечера я сидел там всё это время в наручниках, даже в туалет не отпускали. Причём почему-то дважды меня обыскали, хотя я из комнаты вовсе не выходил. Один пригрозил: «Давай отведём его вниз, посадим на клизму или на бутылку из-под шампанского». Другой ответил: «Может, не удержится — дело грязное, лучше наденем перчатки».

Тем временем в Рустави они ворвались к моей маме на работу и сообщили: «Мы задержали твоего сына, поехали домой, будешь присутствовать при обыске». А я умолял: «Дайте мне позвонить маме, я ей сам скажу, она очень переживает, сердце может не выдержать». В ответ они насмехались: «Ты что, в гостинице себя возомнил? Захотел, видите ли, по телефону звонить!».

Когда на Лиси обыскивали мою сумку и одежду, один сказал: «Нашли у тебя наркотики, попался!». Когда закончили обыск дома, один вошёл в комнату с оружием в руках, заставил меня повернуться лицом к нему и сказал: «Вот, что мы нашли у тебя дома. Пиши признание, не тяни время, иначе сгниёшь в тюрьме навсегда. Сделаем так, что ты сам нас умолять будешь: дайте ручку и бумагу, но будет уже поздно». При этом я не только никогда не употреблял наркотики, я даже сигареты в жизни не курил. Что касается стрельбы, я настолько не умею обращаться с оружием, что если попытаюсь выстрелить в кого-то, то, скорее всего, застрелюсь сам.

Потом меня заставили раздеться: «Это же та одежда, в которой ты был на акции», — сказали они и приложили её к делу. Из дома мама прислала мне другую одежду. Среди вещей оказались и жёлтые кроссовки. «Что это за кроссовки у тебя, парень, голубой, что ли?» — издевались они. «Наверное, Гварамия тебе их купил, вы же вместе стояли в очереди, да? Смотри, какой он пид*** оказался. Ну и что, по-твоему, за люди там стоят?» — начали отпускать такие насмешливые реплики обо мне, хохоча, будто сказали что-то смешное.

Потом они узнали, где я работаю — в Evolution, сдавал карты за столами. Это стало отдельным поводом для травли: «Только не говори заключённым, чем занимаешься, а то тебя там разорвут — адом обернётся твоя жизнь». «Ух, этот не выживет там, смотри, какой простак». — «Пиши, сынок, что мы говорим: неужели хочешь девять лет в камере провести?» — «Кто же отсидит девять лет?» — ответил другой.

В этих бездарных издёвках участвовал и Чумбура. Он сюда не пришёл, а жаль — я бы ему такое сказал (кстати, знайте, он по профессии обыскник, ну и тут этим занимался):

«Чумбур, как ты можешь издеваться над чужой работой или профессией, когда у тебя самого самая низкопробная, тошнотворная работа? Каждый день ты должен совать нос и глаза в задницы десятков чужих мужиков, каждый день трогать их половые органы руками, проверяя, не спрятано ли там что-то (может, тебе даже это нравится), а чаще всего ты там находишь только фекалии. Ах да, ты же и над моими жёлтыми кроссовками смеялся, называл меня геем, говорил “Что это ты надел?” Ахаха… Наверное, сюда ты и не явился в качестве свидетеля, потому что не успел — тебе нужно было обыскивать чей-то член».

Ещё один диалог, который мне очень сильно запомнился, пожалуй, самый худший из всех, потому что кино для меня – это святое. Ты смотришь телевизор и знаешь, что происходит в стране? ( В это время показывали «Имеди»). Нет, не смотрю, я люблю кино и в основном смотрю фильмы. Зачем мне телевизор, чтобы видеть, что происходит в стране, я же вижу это своими глазами, – сказал я. Этот идиот, необразованный… – они добавили ещё несколько ругательств, – посмотрите, какие фильмы он смотрит, а не «Имеди», а что происходит в стране – это его личное дело. И он даже не шутил, какая это катастрофа. Я посмотрел «Имеди » , а там турецкий сериал.

Ещё один разговор, который мне особенно запомнился — пожалуй, хуже всех, потому что для меня кино — это святое: «Телевизор смотришь? Знаешь, что в стране происходит?» (в это время у них включен телеканал «Имеди»). — «Нет, не смотрю. Я люблю фильмы, в основном фильмы и смотрю. А чтобы знать, что происходит в стране, телевизор мне не нужен — я и так своими глазами всё вижу». — «Этот тупой, необразованный… (далее шла грубая брань) Посмотрите на него, он фильмы смотрит, а не “Имеди”, ему плевать на то, что в стране происходит!». И ведь даже не шутил — катастрофа. Я глянул на телек — по «Имеди» шёл турецкий сериал.

В общем, они мучили меня до шести вечера. Всё перепробовали, выжали досуха, и в шесть этот ад наконец закончился. Повезли меня в изолятор. В машине один попытался сыграть роль «доброго полицейского» — это был некий Гетиашвили (в том проклятом здании они так его и называли, когда он меня высмеивал): «Сынок, ты же молодой парень. Зачем ты ломаешь свою жизнь из-за Джафаридзе и Гварамии? Что тебе с этого?».

В здании криминальной полиции за полдня я увидел больше преступников и злодеев, чем за девять месяцев в тюрьме. Мы — аномальная страна. У нас несправедливый суд и криминальная полиция. Я никогда не свалю свои поступки на кого-то другого, как бы мне ни угрожали или что бы ни обещали. Во-первых, почему я должен делить свою любовь к родине с кем-то другим и говорить, что люблю страну по чьему-то приказу? А как можно приписать невиновному человеку выдуманное преступление? Для меня подобное немыслимо. Допустим, так ты избежал тюрьмы, но от самого себя куда убежишь? Почему вы думаете, что тюрьма — это наказание большее, чем собственная совесть?

В фильме «Бесславные ублюдки» Ганс Ланда говорит французу, укрывающему евреев: «Вот если бы здесь сейчас пробежала крыса, ты бы с отвращением посмотрел на неё и отвернулся. Может, даже бросил бы что-нибудь, чтобы избавиться от неё. Вот так же мы относимся к евреям». В условиях российского режима полиция полностью изменила свою функцию и превратилась в почтальонов, преступников, негодяев, мародёров. Никто больше их не уважает. Профессию полицейского они сами опозорили и сделали смешной. Люди смотрят на каждого из них так же, как Ганс Ланда — на евреев. К сожалению, то же самое происходит и с судебными приставами.

Каждый человек не просто имеет право, а обязан не терпеть коррупцию, насилие и несправедливость. Называть предателя — предателем, раба — рабом, продажного — продажным. А что мы видим сейчас? В тюрьму могут посадить только за то, что ты назвал предателя его настоящим именем. Я не боялся этого, когда был на свободе, не боюсь здесь, и не буду бояться в будущем — называть всё и всех своими именами. Так вот: Мириан Кавтарадзе, ты — подлец и позор своей фамилии; Мариам Лашхи, ты — рабыня (иди и подай на меня в суд).

Как вы думаете, почему на судебных процессах запретили видеозапись? Не потому ли, что все эти так называемые свидетели выставили себя на посмешище и развалили дело? Не потому ли, что наши адвокаты поймали каждого из них на лжи? Не потому ли, что свидетель с полной уверенностью указал на подсудимого, который якобы «здесь, вот он сидит», хотя тот находился в камере? Не потому ли, что прокурор писал свидетелю, как отвечать на вопросы адвокатов? Не потому ли, что никто не смог нас обвинить, и ни один не ответил по существу на статью, по которой нас судят? Не потому ли, что одни и те же свидетели появлялись в двух, трёх и десяти разных процессах, что выглядело абсолютно несерьёзно? Не потому ли, что даже избиратели самой «Грузинской мечты» по словам, прозвучавшим здесь, убедились в нашей невиновности? 

Для меня всё, наверное, началось в феврале 2022 года, когда армия нашего и, вообще, самого большого врага всего мира — России — вторглась в Украину, а позорное местное правительство открыто встало на сторону врага вместо того, чтобы поддержать Украину, сражающуюся с агрессором. Нас сделали союзником России в глазах всего мира, поставив рядом с теми немногими странами, которые, словно ничего не произошло, не ввели санкции против главной метастазы на планете — России. Более того, Грузия стала убежищем для россиян, бегущих от войны, чем вдвое ухудшила жизнь местных жителей. Власти открыто заявляли, что не хотят, чтобы у грузин было хоть какое-то отношение к той войне, которая после Украины касается именно нас больше всего. Нас заставили перейти в режим рабства и «нераздражения» врага — по указке самих предателей и рабов. Это уже было пересечением всех красных линий — пакт с врагом. Для меня это стало последней каплей. Даже для тех, кто ненавидел предыдущее правительство, борьба с этими прислужниками России и их отправка в небытие стала главной целью.

Насколько я знаю, всем, кого вы осудили, говорили: «Можете попросить помилования у президента». Скажу так: все прекрасно знают, что нам нельзя здесь сидеть ни секунды. Против нас вообще ничего не существует. Но то, что вы мне назначите, я отсижу честно и выйду отсюда с поднятой головой. Просьба о помиловании даже на 0,1% не рассматривается. Это абсолютно исключено. Нам не нужно ничьё помилование и, как сказал Андро, нам не нужна ничья гуманность. Это вам скоро понадобится от нас. Вы поступили с нами несправедливо, а не наоборот. Единственное, что нам нужно, — это справедливый суд. Не принимайте незаконное решение в надежде или с расчётом на то, что нас потом якобы помилуют, госпожа судья. С этим грузом вам придётся жить. Никто другой за вас это не исправит. Если мне принесут бумагу о помиловании — я её порву. Это издевательство: арестовать человека ни за что и потом ещё заставлять его умолять. Лично от меня этого никогда не будет, несмотря на то, как сильно я скучаю по родителям, бабушке, сестре и друзьям.

За себя я особо не переживаю. Я уже говорил однажды: «Лучше пусть меня осудят, если это разбудит людей и выведет их из домов». Прошу вас, спасите страну и освободите её из лап слуг русского режима. Верю, что сплочённостью и единым наступлением мы можем это сделать. Именно наступлением, а не просто стоянием. Никаких компромиссов с предателями. Перекройте дороги, не оставляйте пути к отступлению. Не становитесь тростником, который гнётся туда, куда дует ветер. Будьте твёрдыми, принципиальными и непоколебимыми. Люблю всех вас, кому небезразлична судьба Грузии. Страну, за которую я борюсь, я представляю наполненной теплом и любовью, таким же теплом и любовью, что витает каждый вечер на проспекте Руставели.

Кто-то считает нас героями, но я совсем не хочу, чтобы из-за этого были споры. Лично я не считаю себя героем. Я обычный человек, со своими достоинствами и недостатками, и я сделал то, что должен был сделать, то, что является обязанностью каждого грузина. Мои герои — это вы, кто с первого дня стоит на Руставели, не сдаётся и продолжает борьбу, несмотря на многочисленные преграды, давая мне надежду, что страна спасётся. Боритесь с несправедливостью везде — на улице, на работе, в транспорте. Именно неповиновение и сопротивление — лекарство против несправедливости. Когда несправедливость становится законом, неповиновение становится обязанностью.

Амвросий Хелая завершил свой суд следующими словами, и я полностью разделяю его пафос. Считайте это моими словами:

«Я, как сторонник свободы слова, печати, совести, свободы и самоопределения нации, а также как верующий отец и духовный наставник Грузии, не мог не вознести голос о том, что происходило в стране. Я исполнил свой долг перед Богом и родным народом. И если это сочтут преступлением, я готов публично понести наказание. Как наши предки считали сладостным страдание во имя родины и веры, так и для меня будет сладким то наказание, которое назначит мне суд за поднятый голос в защиту родной церкви и свободы нации. Мой голос, вознесённый ради защиты национальных интересов и свободы, и тот приговор, который мне вынесут, найдут своё место в сердцах тех грузин, кто ещё не потерял любви к вере и родине. И этим я сочту себя счастливым. Душа моя принадлежит Богу, сердце — родине, Грузии, а тело моё остаётся вам на растерзание, палачи».

«Грузинской мечте» я бы задал такие вопросы: почему ты — та самая мерзость, от которой стремится избавиться весь мир, кроме одного-единственного — России? Как называется правительство, шаги которого хвалит только самый большой враг и никто больше? Что вы ответите своим внукам через годы: «Мы испугались бороться, выбрали рабство и назвали это миром»? У раба ведь тоже был выбор, у каждого раба, пусть даже между смертью и рабством, но ведь был же? Рядом со мной стоят люди, которые предпочитают смерть рабству. Поэтому вы нас не сломаете, не поработите и не дадите огрузинить страну, как бы ни старались. Да, Россия — Голиаф, но у каждого Голиафа есть свой Давид.

Через несколько дней мне могут вынести приговор, но больше, чем сам приговор, меня расстроит, если на улицу не выйдет большое количество людей — сто тысяч и больше. И не из-за моего ареста, а чтобы показать, что мы не потерпим несправедливость. Приговор так называемой «группе из 11 человек» завершает дела тех, кого напрасно арестовали на ноябрьской акции, и если и на это люди не выйдут, и мы это спустим, то потом они осмелятся повторить то же самое и даже хуже. Неважно, если нам сократят годы заключения и придется отсидеть лишь месяцы — мы всё равно не должны быть этим довольны, потому что мы не заслуживаем быть здесь ни одного дня. Я был очень удивлен, что после вынесения приговора Мзии вся страна не вышла на протест. Серьёзно? Она заслужила два года плена? Или даже два дня? Должны ли мы благодарить за то, что дали не пять лет, а два, когда не было оснований ни для одного дня? Даже если меня отпустят прямо из зала суда, я всё равно не буду ни за что благодарен. Палачей не благодарят. Пока Мзия сидит в тюрьме хоть одну секунду, ни у кого из нас нет права жить нормально. Короче говоря, скоро мне вынесут приговор, но больше всего меня огорчит, если на улицу не выйдет множество людей.

Я мог бы весь день говорить судье о том, что если он сегодня вынесет справедливое решение и не продаст правду за деньги и привилегии, то обретёт своё будущее, войдёт в историю золотыми буквами вместо чёрных и т.д. бла-бла-бла, но это было бы ложью. Быть может, я бы так поступил три месяца назад, но вы уже совершили столько неправильных и незаконных действий, вы уже накопили столько обид, что, как бы мы с вами ни обращались, ваше дело всё равно проиграно: вас ждёт ад, и ваш путь туда пройдёт через это кресло, на котором я сейчас сижу.

Робот — это конструкция, которой кто-то другой управляет. Кто-то другой должен внушить ему, что делать, и он выполняет чужие приказы. Это его функция. У него нет способности действовать по собственной воле. В детстве мой любимый мультфильм был «Робот и Роботуны», и кто бы мог подумать, что спустя два десятилетия он мне опротивеет. Он стал ненавистен, потому что каждый раз, приходя сюда, я сталкиваюсь с Роботом (судья) и Роботунами (прокуроры).

Нам стоит бояться не мужских браков, а рождения таких подлецов, как Важа Тодуа и Ираклий Дгебуадзе. Вахо, ты настолько ничтожен, что даже в этот список не попал.

Напоследок я коснусь моего любимого сериала и на этом закончу. Когда Серсея Ланнистер получает от мужа, Роберта Баратеона, необоснованную пощёчину, она говорит: «Я восприму это как честь и буду носить её с гордостью». То же самое я могу сказать о времени, проведённом здесь, и годах, которые мне дали за защиту Родины: я приму их как честь и понесу с гордостью! Как сказала Арья Старк: «Если оставить в живых хоть одного волка, стая никогда не будет в безопасности». Уверяю вас, вам не суждено обрести покой! Я буду бороться до смерти и не позволю уничтожить эту страну.

Сандор Клиган, которого называли Псом, был телохранителем тирана и деспота-короля, выполнял все его жестокие приказы без единого слова. Угнетение и насилие были его основной обязанностью. Но однажды он понял, что так продолжаться больше не может, что всему этому беспределу, да ещё и совершаемому по чужой воле, должен прийти конец. Он бросил доспехи, меч и всё снаряжение и просто ушёл. Я не питаю больших надежд, но, может быть, когда-нибудь и слуги этого режима одумаются. Может быть, сегодня — именно этот день, госпожа Нино.

Сейчас мне кажется, что мы находимся в четвёртом сезоне «Игры престолов», но скоро придёт и шестой. В четвёртом сезоне был несправедливый суд над Тирионом, а в шестом — месть Джона Сноу и Серсеи.

И напоследок закончу словами Тириона: «Жаль, что я не тот монстр, за которого вы меня принимаете.

Свободу Грузии!

* — принадлежит организации Meta, которая запрещена в РФ.

Последнее слово на грузинском языке:

„სიკვდილმისჯილებსაც კი აძლევენ საბოლოო სიტყვის თქმის უფლებას და მე უარესი ბედი რომ არ მერგო და საბოლოო სიტყვის თქმის უფლებაც არ ჩამომერთვა, კიდევ კარგი… არადა იყო ამის შანსიც. ის კი ფაქტია, ჩემი ბედი სრულიად უმიზეზოდ ჩემ გარეშე რომ წყდება თვეებია. ალბათ, ოდესმე გავიგებ მიზეზს, მაგრამ რაც არ არის, იმას როგორ გაიგებ. რა დროც არ უნდა გავიდეს.

ვინაიდან დიდი ხანია აქ არ ვყოფილვარ და სათქმელი საკმაო დაგროვდა, ალბათ, საუბარიც ბევრი მომიწევს, თან წინაზე, რაც არ დამასრულებინეს, ისიც უნდა განვაგრძო, სიტყვას კი ვაჟა-ფშაველას ცნობილი ლექსის ბოლო სტრიქონებით გავხსნი:

„ვაჰ, დედას თქვენსა, ყოვებო,

ცუდ დროს ჩაგიგდავთ ხელადა,

თორო ვნახავდი თქვენს ბუმბულს

გაშლილს, გაფანტულს ველადა!”.

9 თვეა, ტყვეობაში ვარ და ჯერ ვერ ამოვხსენი, რა მედება ბრალად. ე.წ. მოწმეებს ვუსმინე და კიდევ უფრო ვერ მივხვდი, რა არის ჩემი დანაშაული და რავი აბა. ამდენი „მოწმიდან” ერთსაც არ უთქვამს – რეზომ რაიმე დამიშავაო და რა ვიცი, აბა. მე საიდან უნდა გავიგო ჩემგან რა უნდათ.

მე გეტყვით რა არის დანაშაული: დანაშაულია არ იცნობდე ჯანოს, დანაშაულია არ იცნობდე ანდროს, დანაშაულია არ იცნობდე ონისეს, დანაშაულია არ იცნობდე გიორგის, დანაშაული არ იცნობდე ირაკლის, დანაშაულია არ იცნობდე ვალერის, დანაშაულია არ იცნობდე ლუკას, დანაშაულია არ იცნობდე გურის, დანაშაულია არ იცნობდე რუსლანს, დანაშაულია არ იცნობდე სერგეის. ერთადერთი დანაშაული, რაც 9 თვის წინ, ანუ სანამ დამიჭერდნენ, მიმიძღოდა ეს იყო და ახლა ამისგანაც გავთავისუფლდი… მართლა დანაშაული მათი არცნობა.

შეიძლება პათეტიკურად ჟღერდეს, მაგრამ სრული სიმართლეა ის, რომ რატომაც ყველაზე მეტად გამიჭირდა ორ თვეზე მეტი სასამართლოზე არდასწრება, მათთან ჩამოშორება იყო. ყველაზე მეტად ამ დიდებულ ადამიანებთან საუბარი მენატრებოდა, მათი მოსმენა.

თქვენ ვერც კი წარმოიდგენთ, როგორი დიადი ადამიანები დაიჭირეთ. აი, მაგალითად, გია [ტერიშვილი], რომლის ძმაც თავისუფლებისთვის ბრძოლას შეეწირა 17 წლის ასაკში და ახლა ძმის გზას თავად აგრძელებს ღირსეულად წლების შემდეგ. ჩემთვის უდიდესი სიამაყეა მის გვერდით დგომა.

ზვიად გამსახურდიამ თქვა, „9 აპრილს დაღუპულთა სულები დაგვცქერიან ჩვენ და ხარობენ ზეციურ ნათელშიო“ და ახლა დარწმუნებული ვარ, მამუკა ტერიშვილი დაგვცქერის, უყურებს მის ძმას და ხარობს ზეციურ საქართველოში. სულ ჩამესმის და ბრძოლისთვის მუხტს მაძლევს მისი ნათქვამი სიტყვები: „რა მოხდა დედა ერთი შვილი შენც რომ შესწირო ქვეყანასო“. ქალბატონო მარინა [ტერიშვილების დედა], თქვენ ხართ ორი გმირი შვილის გამზრდელი გმირი დედა და ძალიან მიყვარხართ.

აქ არის ჯანო [არჩაია], რომელიც აფხაზეთში ებრძოდა რუს ღორებს და ახლაც, წლების შემდეგ საქართველოში კვლავ რუსებთან უწევს ბრძოლა. ჩემთვის მებრძოლის მაგალითია.

აქ არის გური [მირცხულავა], ვისზე განათლებული ადამიანიც ბევრი არ მინახავს. ყველა გამორჩეულია და თითოეულის ღირსებაზე შემიძლია მთელი დღე ვილაპარაკო.

თქვენდა უნებურად საოცარი ადამიანები შეკრიბეთ ჩემს გვერდით და მადლობა, რომ ეს ადამიანები გამაცანით. ყველას გირჩევთ მათ გაცნობას. ერთხელ რუსლანს [სივაკოვი] ვეკითხები, ალბათ, აქედან როცა გაგვიშვებენ, ეგრევე სხვა ქვეყანაში გაიქცევი და ვეღარ გნახავ-მეთქი და რას ამბობ, საქართველომ ისე შემაყვარა თავი და ისე შევეჩვიე, აქედან რა წამიყვანსო. იმის მერე უამრავ ამოუხსნელ უსამართლობას გადააწყდა, მაგრამ, იმედია, კვლავ იმ აზრზეა.

აქვე, არ შემიძლია მადლობა არ გადავუხადო თითოეულ ადვოკატს. აღმაფრთოვანებელია მათი პროფესიონალიზმი და ჩემთვის ყველაზე მაგრები არიან. ნორმალურ და სამართლიან ქვეყანაში, ანუ ისეთ ქვეყანაში, სადაც კარგი ადვოკატობა იმას კი არ ნიშნავს, თუ რამდენი ნაცნობი გყავს სისტემაში და უწყებაში და როგორ შეგიძლია საპროცესოების და პირობითების შეთანხმება, არამედ იმას, თუ როგორ წარმართავ უშუალოდ საქმეებს, ბევრად მეტი დაფასება ექნებოდათ, თუმცა სწორ მხარეზე მყოფი ხალხი ყოველთვის დავაფასებთ.

ჯორდანო ბრუნო უცოდინრებმა იმისთვის დაწვეს, რომ დედამიწა მრგვალიაო ამბობდა, რაც წლების შემდეგ სრულ ჭეშმარიტებად იქცა. ჩვენც ასევე ჭეშმარიტ მხარეზე დგომისთვის გვსჯიან, ანუ იმის მტკიცებისთვის, რომ ჩვენი ქვეყნის ხსნა და რუსებისგან თავის დაღწევის ერთადერთი გამოსავალი ევროპული გზით სვლაა და არ შეიძლება 16-წლიანი დიქტატურა, რომელსაც ამდენი უსამართლო, მხოლოდ პარტიისთვის და არა ხალხისთვის სასარგებლო კანონი მოჰყვა, ნორმალური მოეჩვენოს. იმაზე ხმის ამოღებისთვის ვისჯებით, ორჯერ ორი ოთხიაო, ანუ რუსეთი რომ მტერია და ევროპა მეგობარი. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, პირიქით რომ ვფიქრობდეთ, ანუ ვამბობდეთ – რუსეთი მეგობარი და ევროპა მტერიო, ეს ვაიმთავრობა არ დაგვსჯიდა და ახლა გარეთ ვიქნებოდით.

იმდენად დაუჯერებელი და აბსურდული რაღაცები ხდებოდა ამ 9 თვის განმავლობაში ჩვენს პროცესებზე, აქ ჯდომისას ხშირად მიფიქრია, აი, ახლა კარს გააღებს ბაკურ სვანიძე, ყვავილებით ხელში შემოვა და გაიღიმეთ, ფარული კამერაა – იტყვის-მეთქი.

როცა ვეღარაფერს გვიპირისპირებდნენ, ვინაიდან მატყუარა და მოღალატე სიმართლის ვითომ საპირწონედ ვერაფერს იტყვის, ნაცები ხართო გვეძახდნენ გარეთ და ამით გვაშავებდნენ, თითქოს თავის დროზე ნაცების რეპრესიულ რეჟიმს არ ვებრძოდით მე და ჩემი ოჯახი, ვინაიდან ყველანაირ უსამართლობას ვგმობთ და ამიტომ ვარ ახლა აქაც. თითქოს თავად არ ჰყავდეთ პარტიაში მაღალ თანამდებობებზე იმაზე ათჯერ მეტი ნაცი. თითქოს 2025 წელს ქოცობა ბევრად უფრო დიდი სირცხვილი არ იყოს, ვიდრე ნაცობა, მაგრამ ამ თემას დღეს არ გავშლი. ახლა უბრალოდ ასეთ ხალხს, ვინც ნაცებს გვეძახის და მათი მწირი ფანტაზია მეტს ვერ სცდება, ერთი შეკითხვა მინდა დავუსვა: მარტო ნაცებისთვისაა რუსეთი მტერი თქვე….. (აქ შეგიძლიათ ჩასვათ ყაველაშვილის ტოპ 5 ფრაზიდან ნებისმიერი).

ეს ვითომ მოწმეები მოდიან, რაღაც გასაჭირს ჰყვებიან თავისას, რომელიც ჩვენთან არაფერ შუაშია და ამას არც თავად ამბობენ, რომ ჩვენ ვართ მათი უბედურების გამომწვევნი და მერე მიდიან. ერთ იდეას მოგაწვდით: აქაურობას დავარქვი ანონიმურ მოწმეთა კრება. ერთად მოდით ხოლმე ყველა „მოწმე”, ჩაკიდეთ ხელები ერთმანეთს, თვალები დახუჭეთ და ისე ისაუბრეთ საკუთარ პრობლემებზე. აი, მაგალითად, „გამარჯობა, მე არსენ ხუნაშვილი [მთავარი გამომძიებელი] ვარ და მე ცრუმოწმე ვარ”. მერე აქედან ერთხმად შევძახებთ: „გამარჯობა, არსენ”… ჩვენც მოგისმენთ, გაგამხნევებთ და იქნებ წამალიც გამოგინახოთ. თან ერთმანეთს რომ გაუზიარებთ უფრო შეიძლება გეშველოთ. აბა სხვა რა გიყოთ, რით დაგეხმაროთ, რა შუაში ხართ ჩვენთან?

არის რაღაცები, რაც შეიძლება საუბრის დროს ისე ვერ გამოხატო, როგორც წერისას. აი, მაგალითად, როცა ვწერ მოწმეს, სასამართლოს და მოსამართლეს, ყოველთვის ბრჭყალებში ვსვამ. თქვენც, ჩათვალეთ, რომ ბრჭყალებში ჩასმულს ვამბობ ახლა.

როდესაც მედავები ჯგუფურობას, როცა ბრალს მდებ, რომ ვითომ ვიღაცამ დამაორგანიზა, მტკიცებულებად ის ვიდეოები კი არ უნდა მოიტანო, სადაც რაღაც მიკავია ხელში ან ჰაერში ვაგდებ რაიმეს, შენს მიერ წარმოდგენილ ვიდეოში ის უნდა მაჩვენო, ამ ე.წ. დაჯგუფების რომელიმე წევრთან თუ მაქვს კავშირი, კონტაქტი, ორგანიზატორი თუ მაძლევს მითითებებს. მაგრამ რა ვიდეოზეა საუბარი, ვიდეო კი არა, სატელეფონო ზარი, მიმოწერა, შეტყობინება ან რამე მაგდაგვარიც კი არ გაქვთ.

ეგ კი არა, ერთი მოწმეც კი არ მოგიყვანიათ, ვინც თუნდაც ტყუილს, მაგრამ იტყოდა – აი, ეს და ეს, მაგალითად, რეზო, ონისე ერთად დავინახე რუსთაველზე და რაღაცას ლაპარაკობენო. ანუ, თავად თქვენივე მოწმეებს არ უთქვამთ ერთი სიტყვაც კი იმ ბრალდებაზე, რასაც გვაბრალებთ, რა მუხლითაც გვსჯით და ბარემ პირდაპირ თქვით რაც გსურთ, რამდენიც გინდათ და ისე ჩაგვსვით, რაღას გვასამართლებთ თუ მაინც მტკიცებულებების გარეშე უნდა მოგვისაჯოთ. 9 თვის მანძილზე ერთი მტკიცებულებისმაგვარიც კი არ გქონიათ. ჩვენ – მაინც აქ ვართ, ეს ფაქტია და მე არაფერს ვამატებ. იგივე წარმატებით კაცის მოკვლაზეც შეგიძლიათ მოგვისაჯოთ სამუდამო, რა სხვაობაა. მართალია, კაცი არაა მოკლული, მაგრამ ეგრე არც ვინმეა ჩვენ გამო დაზარალებული ან ჩვენი კავშირის მხილველი.

ამდენი წელი სწორედ იმის გამო გვემუქრება, თქვენს ნებაზე, ყოვლად უარგუმენტოდ რომ მოიგონეთ ჩვენთან არანაირ შემხებლობაში მყოფი მუხლი ორგანიზებული ჯგუფისთვის, თორემ ბოთლის ან თუნდაც ქვის ჰაერში აგდებაზე მაქსიმუმ ორი თვე მოგეცათ ხულიგნობაზე ბრალდებით, თუმცა იმასაც ვერ დაამტკიცებდით სამართლიანი განსჯის პირობებში. აბა მოაშორებ ჯგუფურობას ჩვენს ბრალს, რაღა დარჩება? არაფერი, ხომ? 

ამ მუხლის ერთ ნიშანსაც კი არ ვაკმაყოფილებთ. გარდა იმისა, რომ ერთმანეთს არ ვიცნობთ, აქ ვნახეთ [ერთმანეთი] პირველად და იქამდე კავშირი საერთოდ არ გვქონია, არ ემთხვევა დრო – ზოგს 28 ნოემბერს ედავებით, ზოგს – 29-ს, ზოგს 30-ს, ზოგს 1 დეკემბერს. არ ემთხვევა ადგილი – ზოგის ვიდეო ჭიჭინაძეზეა გადაღებული, ზოგის რუსთაველზე, ზოგი პარლამენტის წინ დგას, ზოგი პარლამენტის გვერდით, ზოგი – უკან. არ მომხდარა ერთ ინდივიდზე თავდასხმა – არავის უთქვამს 11 კაცი ერთად დამესხა თავს და 11 ადგილას მივიღე დაზიანებაო. 

გარდა იმისა, რომ ჩვენი ბრალეულობით ისედაც არავინ დაზიანებულა, თუ სხვადასხვა პიროვნებებს სხვადასხვა დროს, სხვადასხვა ადგილას სხვადასხვა ადამიანები აზიანებდნენ, აქ ჯგუფურობა რა შუაშია და ამ მუხლით თავიდანვე რატომ დაგვიჭირეთ, მართლა ვერ ვხვდები. აუ ვერ ვხვდები სამართლებრივად. რაც უფრო მეტად ცდილობთ, დაამტკიცოთ არარსებული ჯგუფურობა, უფრო მეტად შედიხართ ჩიხში. რაც უფრო მეტად ჩაშლით კრიტერიუმებს, უფრო მეტად გააქარწყლებთ ბრალდებას. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ჯგუფურ ძალადობაში რანაირად უნდა მედებოდეს ბრალი იმ საქმეში, სადაც უბრალოდ არ არსებობს დაზარალებული? 

რომელ პოლიციელს დავესხი თავს, ვინ დავაზიანე, მითხარით? სახელი და გვარი მაინტერესებს. უი, არ არსებობს ასეთი არავინ? ან ვიდეოები რატომაა მოჭრილი, რატომ არ ჩანს არც ერთი ვიდეოს დასაწყისი და დასასრული, ან დამონტაჟებული რატომაა ყველა? იმიტომ ხომ არა, რომ დასაწყისს თუ გვაჩვენებდით, პოლიციელის მხრიდან თავდასხმა, ძალადობა და გინება გამოჩნდებოდა, დასასრული რომ გეჩვენებინათ, კი თავადვე დაადასტურებდით იმას, რომ არავინ დაგვიზიანებია, თუმცა, ეს თქვენმა მოყვანილმა „მოწმეებმა” ისედაც დაადასტურეს. ანუ, თქვენივე წარმოდგენილი, თუნდაც მიჭრილ-მოჭრილი ვიდეოები თქვენივე გამართლების წყარო უფრო იყო, ვიდრე ბრალის წაყენების, ვინაიდან იქ 2 რაღაც ჩანს: ის, რომ არავის ვაზიანებთ და ის, რომ არც ორგანიზებული და არც რამე ჯგუფისმაგვარი არ ვართ.

უკლებლივ ყველა „პოლიციელმა”, რომელიც აქ მოიყვანეთ, იცით, რა განაცხადა? სანამ ჩვენ მივიდოდით, მშვიდობიანი აქცია იყო და არაფერი ხდებოდაო. ანუ რა გამოდის? თავადვე ამბობენ, რომ მათ მოსვლამდე არავინ არაფერს აშავებდა. არეულობა არ ყოფილა და შეხლა-შემოხლა მათი მოსვლის შემდეგ დაიწყო. მათ ხომ არ დაიწყეს ეს არეულობა შემთხვევით? შემთხვევით არა, ნამდვილად მათ დაიწყეს. აბა ისინი რომ არ მოსულიყვნენ და ჩვენზე არ ეძალადათ, ერთმანეთში დავიწყებდით არევას? 

თავად იჭერდნენ ხალხს უმიზეზოდ, თავად გვასხამდნენ წიწაკის სპრეის, გვეჯაჯგურებოდნენ, გვესროდნენ ნივთებს და ჩვენ თავიც არ დაგვეცვა? თავად აბჯრებით და აღჭურვილობით მოვიდნენ. ჩვენ რაც გვეცვა, ისიც დაგვისველეს, სახე დაგვიწვეს და გაზით დაგვწამლეს. 

ვინც მოიხელთეს ან წაიქცა, წიხლების რტყმა დაუწყო შვიდმა ერთად. ტელეფონების და საფულეების პარვა, ცემა და გინება – აი რისთვის მოვიდნენ. აი ამაზე ბედავთ, ამ შენიღბულ ამოუცნობებზე და ამბობთ, სამართალდამცველები იყვნენო? ადამიანის საცემად დაქირავებული სპეცრაზმელი ვერასდროს იქნება სამართალდამცველი და ეს თავადაც კარგად იცით. ანუ რას გვეუბნებით, ვიღაც ნიღბიანებს უნდა გავუჩერდეთ და დაალეწვინოთ თავ-პირი? ეს გინდათ? თან მათ ამისთვის არაფერი ემუქრებათ, ციხეში მათ არ უშვებთ ჯგუფური ძალადობისთვის და ღირსების ორდენებს კიდებთ დასჯის ნაცვლად. აი ვიღაცამ, რიგითმა მოქალაქემ მოძალადისგან თავის დასაცავად ხელში მუყაოს ქაღალდი, ბოთლი ან ქვა თუ აიღო, 6 წელი უნდა ჩასვათ ციხეში, ხომ? ასეთია თქვენი სამართალი? ცალმხრივი და მიკერძოებული? ჩემი ჰაერში აგდებული არავის მოხვედრია, მე კი თავად მომხვდა თავში ჩაფხუტიანი სპეცრაზმელის ნასროლი მყარი საგანი (აირწინაღის ნაწილი) და ამისთვის დაისაჯა ვინმე? მე აქ ვარ და ის სად არის? ვარჯიშობს და ემზადება, კიდევ ბევრი უდანაშაულო მოქალაქეს რომ სცემოს და დააზიანოს, ვინაიდან პასუხს არავინ მოსთხოვს ამაზე, ხომ? და მე რატომ ვისჯები? იმათ მწვანე აქვთ ანთებული ძალადობაზე და ჩვენ წითელი თავის დაცვაზე?

ყველანი უნიღბოდ ვიდექით და ამიტომ ვართ ახლა აქ, განა რამე დავაშავეთ, უბრალოდ არაფერი საქმე არ გვქონდა გასაკეთებელი ან დაგეგმილი გასაკეთებლად, თავის დამალვა რომ დაგვჭირვებოდა. ჰოდა ვინც ამოიცნეს, ისინი დაგვიჭირეს, როგორც ჩვენმა უსინდისო ე.წ პრემიერმა საკუთარი ბინძური პირითვე თქვა პრეზუმფციის მიზნით სხვების დასაშინებლად. 

რამე დაჯგუფება რომ ვყოფილიყავით, სახეებს მაინც არ დავმალავდით? თუ ძნელი საშოვნი იყო ნიღაბი? 

თან ყველა მეუბნებოდა, სულ წინ დგახარ და ასე ღია ფერები რატომ გაცვია ყოველ ღამე, შავი ჩაიცვი და ნიღაბი გაიკეთე, რომ არ დაგიმახსოვრონო. ამომიცნონ და დამიმახსოვრონ მერე, კი არაფერს ვაშავებ, მათგან განსხვავებით-მეთქი და მეც არაფერს ვცვლიდი საკუთარ „აუთფითში“.

როცა მოწმეები ამოგეწურათ და თან თავადაც ხედავდით, ყველა ამბობდა, არ დაგვინახავსო, ჩვენზე, ახალი ხერხი იხმარეთ (ძალიან ჭკვიანი ხართ :დ), აწ უკვე წარმოდგენილ ვიდეოებზე მოგყავდათ ვიღაც არსებები და ასაუბრებდით, რა ჩანდა იმ ვიდეოებში. მოიცა, ამას მოწმეს ეძახით? საბავშვო ბაღში მგონია ხანდახან თავი. იმ ვიდეოში რაც ჩანს, ისედაც ვხედავთ. მხედველობას არც მოსამართლე უჩივის. ასე მგონია, ახლა თქვენ რომ სულ მილიონი კაცი ალაპარაკოთ და აღაწერინოთ ვიდეო, სხვა რამე გამოჩნდება? ფეიერვერკი ტანკის ლულად იქცევა ან პლასტმასის ბოთლი დანად?

თუმცა, დანად კი გადააქციეთ პლასტმასა ერთ-ერთ საქმეში. თქვენ თუ არა, თქვენმა უსირცხვილო პროპაგანდისტულმა მედიამ მაინც. (ამის მოფიქრების სცენა ასე წარმომიდგენია: იჭყლეტთ ტვინს, რა ვქნათ, რა მოვიფიქროთო. ყველა მოწმე ბრალდებულებზე იმას იძახის, არ დაგვინახავსო. ამ დროს ვახტანგი ამბობს, გენიალური იდეა დამებადაო. როცა მოჰყვება, ვაჟა აქებს, გენიოსი ხარო. მერე მოგყავთ გაურკვეველი წარმოშობის უთავმოყვარეოები და აყოლებთ, რა ჩანს ვიდეოში. რანაირად არ უნდა გაგეცინოს ამაზე?) ვაი თქვენს პატრონს უბედურს. 

ექსპერტიზა თუ ჩატარდა იმ ნივთების გამოსარკვევად, რაც ვიდეოშია. თუ პროკურორის, ანუ მხარის თვალს უნდა ვენდოთ? რით მიმტკიცებს ვიდეოში არსებული ობიექტის რაობას, სიტყვით? მძიმე საგანიო რომ ამბობთ, აწონეთ, თვალში გიდევთ სასწორი თუ აქაც სიტყვაზე უნდა გენდოთ?

თუ ექსპერტიზა არ ჩატარებულა, საერთოდ ვერაფრით მიმტკიცებთ, რომ ქაღალდის, მუყაოს და ნაჭრის „გუბკის” მსგავსი საგანი ქვა იყო თითქოს.

ამ მოწმეების ჩვენებები თითოეული ჩვენგანის მიმართებაში თუ განიხილეთ? ისე მაინტერესებს – აი, მაგალითად, მოწმეთა დიდი პროცენტი, ვინც აცხადებდა, რომ აქციაზე დაზარალდა, იყო პოლიციელი. ჩემს ვიდეოში მხოლოდ ნიღბიანი სპეცრაზმელები ჩანან. ანუ აქ მოსული პოლიციელები ეგრევე იცხრილებიან და არც განიხილებიან ჩემთან მიმართებით. გდდ-ის თანამშრომლებიდან კი 3-4-მა თქვა დავზიანდითო და ისიც პიროტექნიკით. მე პიროტექნიკას არ ვისვრი. ადვოკატთა კითხვაზე, რატომ ვერ ამოიცანით დაზარალებულიო, „მოწმეები” აცხადებდნენ, ნიღბებში იყვნენ და იმიტომო. მე ნიღაბი არ მეკეთა – ესეც გამორიცხავს ჩემს დამზარალებლად ყოფნას. 

მოკლედ, თუ ვიდეოს და მოწმეთა ჩვენებს ერთმანეთს შევადარებთ, ადგილს, დროს, სუბიექტის და გამოყენებული საგნის ერთმანეთთან ერთმანეთთან შედარებით აქ მოსული ერთი მოწმეც კი არ არსებობს ისეთი, ვინც შესაძლოა, დამეზიანებინა. 

ანუ თეორიულადაც კი არავინაა, ვისაც დავაზიანებდი და აბა რაღას მსჯელობთ და განიხილავთ? თან ამ ყველაფერს იმის გაუთვალისწინებლად ვამბობ, რომ თავად ვიდეოში ისედაც ჩანს, არავის ვაზიანებ და არც ერთ მოწმეს ისედაც არ გამოუშვერია ჩემკენ თითი.

28 ნოემბერს ჩემს სახლში ვიყავი მარტო. კომპიუტერში ფილმი მქონდა ჩართული, ტელეფონში ჩოგბურთი და ვუყურებდი. იმ დღეს აქცია არ იყო დაგეგმილი და რუსთაველზე წასვლასაც არ ვაპირებდი. უცებ ფეისბუქზე ვნახე კობახიძის სამარცხვინო განცხადება ევროკავშირთან კავშირის გაწყვეტაზე მათი მთავრობაში ყოფნის პერიოდში და იმწამსვე წამოვვარდი სკამიდან, პარლამენტთან გასასვლელად. მეგობრებისთვისაც კი არ მიკითხავს, მიდიოდნენ თუ არა. არც სხვას ჩაუგდია ჩემთვის კობახიძის ეგ ვიდეო რეპლიკით, „აუ, ნახე, რა თქვა ამან და გამო აქციაზე”. 

აი, ასე, ჩემით, ყველასგან დამოუკიდებლად ვნახო ვიდეო და გავიქეცი იქ, საიდანაც შემდეგ 8 ღამის განმავლობაში ფეხი არ მომიცვლია (მეტი არ დამცალდა). 

და აი აქედან გამომდინარე რა გამოდის, ვინ დააორგანიზა? ან ვინ გამაწევრიანა რამე დაჯგუფებაში? სხვისი მითითებით და დავალებით გავედი იქ? ზვიად ცეცხლაძეა თქვენი ორგანიზატორი „ფეისბუქზე” დადებული იმ ვიდეოს გამოო, რომელსაც ხმა არ აქვს და ისედაც არ მინახავს. ამ ვერსიას აწვება თურმე პროკურატურა. ხავსზე მოჭიდებაც კი აღარ ჰქვია ამ საცოდაობას. 

საინტერესო ისაა, რომ ეს ვიდეო 30 ნოემბერსაა ჩაწერილი და მე 28 ნოემბრიდან ვარ აქციებზე, საერთოდაც 28 ნოემბერს იმ აქციაზე როცა მივედი, 50 კაციც არ ვიყავით და მერე გავბევრდით

150 ათასამდე – ანუ ვინმეს მოწოდება კი არ დამჭირდა, თავიდანვე იქ ვიდექი. ჰოდა 28-დან ვდგავარ იქ, თქვენც ე.წ დაზარალებულები 28 ნოემბრის თარიღიდან მოგყავთ, 29-დანაც და რა გამოდის, წინასწარ ტელეპათიურად 28 ნოემბერს განვჭვრიტე, რომ ზვიადი 2 დღეში რაღაც ვიდეოს ჩაწერდა და ასე დავაორგანიზებდი? ფენტეზების ჟანრში ვართ თუ რამე სხვა ახალი ჟანრი გამოიგონეთ, უფრო ფანტასტიკური? 

ცრუმოწმეებს მერე ისევ მივუბრუნდები, როცა ჩემს დამჭერებზე და დაჭერის დღეებზე გადავალ, ახლა კი ცოტა სხვა თემებსაც შევეხები. 

ამას წინათ წავიკითხე ნიკოს კაზანძაკისის „ძმათა მჭამელები”. ეს წიგნი არის მღვდელზე, რომელიც სამოქალაქო ომის დროს შუაში დგება და ორივე მხარეს მოუწოდებს შერიგებისკენ, იარაღის დაყრისკენ და არა ერთმანეთისკენ მიშვერისკენ. უნდა, რომ შეეშვან ერთმანეთს, საკუთარი ძმების ჭამას და თავად უშვერს მკერდს „ძმებისთვის” ნასროლ ტყვიას. 

წაკითხვის შემდეგ ჩემს რეალობაზე დავფიქრდი – რას აკეთებენ ჩვენი სასულიერო პირები კრიზისის დროს, რა რეაქცია აქვთ რეპრესიებზე, უსამართლობაზე, ხელისუფლების მხრიდან ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებაზე და მომინდა საპატრიარქოსთვის, რომელსაც სულ სძინავს, როცა ხალხს უჭირს, მიმემართა: „ამ ათეულზე მეტი წლის განმავლობაში ეს ქვეყანა მუდმივად ორად არის გახლეჩილი. მუდმივად ერთი უპირისპირდება მეორეს და თქვენ რატომღაც მუდამ გამარჯვებულის მხარეს აღმოჩნდებით ხოლმე. არადა, ერთი შემთხვევის გარდა ყველა წინამორბედი, ანუ კონკრეტულ ვითარებაში დამარცხებული, ადრე ხომ თქვენ მიერ იყო დალოცვილი და კურთხეული? თუნდაც შევარდნაძე, თუნდაც სააკაშვილი. დამარცხებულ მხარეს არ იყვნენ თქვენი სულიერი შვილები? 

არასდროს მომცემია ამის საშუალება და ახლა ვიკითხავ: თქვენ რატომ არ იყავით შემრიგებელი? რატომ იყავით და ხართ ყოველთვის მხარე და შესაბამისად, არასდროს ყოფილხართ ქვეყნის გაერთიანების და გამარჯვების ცენტრში? 

ქრისტე დაჩაგრულთა და უპოვართა მფარველი იყო, თქვენ რატომ ხართ სულ მჩაგვრელთა და მოძალადეთა მხარეს? მეტიც, ზოგჯერ თავად მოუწოდებთ მრევლს ძალადობისკენ. რა უფლებით საუბრობთ ქრისტეს სახელით? როდესაც ღმერთის ნაცვლად საკუთარი თავის და ხელისუფლების მსახური არ იქნებით, მხოლოდ ამის შემდეგ გექნებათ უფლება, მეც და უამრავ, როგორც თქვენ ამბობს, მცირედმორწმუნეს გვესაუბროთ ღმერთზე. 

გამონაკლისებიც არსებობენ და აქვე მინდა, დიდი პატივისცემით მოვიხსენიო არქიმანდრიტი დოროთე ყურაშვილი და ილია თოლორაია. 

დათა თუთაშხიას აქვს ნათქვამი, მოსაკლავი იმიტომ კი არ ხარ, რომ შეცოდე – ფულის გამო მოკვლა რომ შეგიძლია, მაგიტომაც ხარ მოსაკლავიო. თქვენ, ვინც ამ რეჟიმს ემსახურებით, ჩვენი აქ გამოკეტვის გამო კი არ ხართ დასასჯელები და დასატანჯები, ფულის გამო სამშობლოს გაყიდვა რომ შეგიძლიათ, მაგიტომაც უნდა მოგეზღოთ ჩადენილისთვის და ასეც მოხდება. 

ღალატი ის კი არაა, როცა მტერს ებრძვი და თავს იცავ – ღალატი ისაა, როცა მტერს ურიგდები, კომპრომისზე მიდიხარ, ემონები, მონობას ეგუები და ამას მშვიდობას ეძახი. შეიგნეთ, რომ აქ, ამ ქვეყანაში მონობას არასდროს ერქმევა მშვიდობა! ომი კი მხოლოდ რუსეთს უნდა, სხვას არავის და კიდევ იმათ, ვინც ამ ომით აპელირებს ხალხზე. დავით აღმაშენებელს რომ ეთქვა, არ მინდა ქვეყნის დაცვა, ანუ ომიო და ხარკი ეხადა, თქვენი აზრით, ახლა გვექნებოდა ქვეყანა თუ მაშინდელი სელჩუკები ახლანდელ მტრებზე ნაკლებად მძლავრი გგონიათ? 

აქ ხშირად ახსენებთ ძლიერ მტერს. თუ კაცი არ შეეცადა, თავად გაძლიერდეს და მტერი დააუძლუროს, თავად მუდამ უძლური დარჩება, ხოლო მტერი მისი – მუდამ ძლიერი. 

აი ასეთი რამ ხდება მხოლოდ და მხოლოდ ხმლითა და ბრძოლით. ომი წრთობაა არა მხოლოდ ხმლის, არამედ ხალხისაც. ვინც მართებულ ომს გაურბის, იგი ახალ უმართებულო ომებს თავს მოახვევს თავის ხალხსაც. ომი საფრთხეა, მაგრამ ამ საფრთხის წამალი მხოლოდ წინააღმდეგობაა. ომი სისხლს მოითხოვს, მაგრამ ჯერ უსისხლოდ არავის მოუგია ომი. მართალია, ომი საფრთხეა, ომი სიკვდილის მთესველია, მაგრამ რადგანაც კაცი უომრადაც ყოველ წუთს უნდა მოელოდეს სიკვდილს, არა ღირს ვაჟკაცისთვის პირის შერცხვენა მოუცილებელ ომში”. 

ერთადერთი, ვისაც ახლა ამ არარსებული ომის საფრთხე აწყობს, „ქართული ოცნებაა”, რათა ხალხი ამით დააბას, დააშინოს, მოატყუოს, პროპაგანდის მარწუხებში მოაქციოს. 

თუმცა, როგორც ბერნარდ შოუმ თქვა: „პროპაგანდა ხალხს იდიოტებად არ აქცევს, ის თავიდანვე განკუთვნილია აწ უკვე იდიოტებისთვის”. სამწუხაროდ, იდიოტების ნაკლებობას არ განვიცდით და ჩვენ მისტიური დიფსთეითის წარმომადგენლები ვგონივართ ასეთ იდიოტებს, რუსეთის მიერ გამოწვეულ ომში დამნაშავე კი – ევროპა. 

ყველაზე დიდი გულისტკივილი ჩემთვის ისაა, როცა ხედავ, ადამიანს უჭირს და შენ ვერ ეხმარები. არ გაქვს შესაძლებლობა. ამ დროს მეზიზღება ხოლმე ჩემი საკუთარი თავი ყველაზე მეტად. აი მაგალითად, უყურებ, როგორ დღეში არიან თვალჭრელიძის ქუჩაზე მცხოვრებლები და შენ ტირილის მეტს ვერაფერს აკეთებს. არაქდა, როგორ მიდა, შემეძლოს, მათ ტკივილს წამლად მოვედო. მაგრამ შენ წამალი არასდროს გაქვს. ამის გამო საკუთარი თავის დახრჩობაც გინდა… 

და თქვენ, ვისაც წამალი სულ გაქვთ ვიტრინაში, რატომ გიყვართ მისი შენახვა? რა გაძლებინებთ, უცქიროთ სხვის უბედურებას? არადა, ყველაზე დიდი ბედნიერება ხომ ისაა, სხვა ნახო ბედნიერი და არა ატირებული, სხვისი ცრემლების მოწმენდის მიზეზად იქცე და რა ცრემლების.

ამ ვიტრინაში შენახულ წამალს ადრე თუ გვიან ვადა გაუვა ისე, რომ ვერც შენ გამოიყენებ. როგორ შეგიძლიათ, უცქიროთ ადამიანის ტკივილს, ადამიანის ცრემლებს და არაფერი მოიმოქმედოთ. მეტიც, ეს გახარებდეს და გამშვიდებდეს? 

იცით, რას ამბობს ხოლმე ყველაზე ხშირად მამაჩემი და ჩვენც რა შეხედულებით ვიზრდებოდით? რას და -„ღმერთო, ჩემზე მეტი სხვას მიეცი; სხვას თუ ექნება, მეც ხომ მექნება; ჩემ ირგვლივ ყველა თუ ბედნიერი იქნება, მეც ხომ ბედნიერი ვიქნები?” ვისურვებდი, ყველას ამ პრინციპით ეცხოვრა.

გიყვარდეთ ადამიანი, იზრუნეთ ადამიანებზე და თქვენივე ცხოვრება გახდება ამით უკეთესი და აზრიანი გახდება. დედამიწას სიყვარული ატრიალებს, სიკეთეს და სოლიდარობას კი ალტერნატივა არ აქვს. სხვისი ჭირი რომ შენი ჭირი გახდება, კი მაშინ ხარ ადამიანი, მაგრამ ჩვენს ე.წ. მთავრობის წევრებს რომ ვუყურებ, სხვისი ჭირი მათი ჰობი და ორგაზმის მთავარი მასტიმულირებელია. 

მარველის „გალაქტიკის მცველებში“ ერთი პერსონაჟია, რომელიც მთელი ფილმის მანძილზე ერთადერთ წინადადებას ამბობს — „მე გრუტი ვარ“. ერთადერთხელ შეცვალა ეს წინადადება და იცით, რა თქვა? — „ჩვენ გრუტი ვართ“. ეს კი მაშინ გააკეთა, როდესაც გადაარჩინა, როდესაც სხვისი ტკივილი მისი ტკივილი გახდა და ამის აღმოსაფხვრელად საკუთარი თავი შეაგდო გასაწირად სასწორზე. და სწორედ ეს — ანუ სხვის გადასარჩენად გადადგმული ნაბიჯი — გახდა მისთვის სიცოცხლის წყარო.

და მე ერთ რაღაცას გისურვებდი — გისურვებდი, ვიცხოვროთ ისე, რომ „მე“ გახდეს „ჩვენ“. ჩვენ გრუტი ვართ…”

რაც შეეხება ნეიტრალურად განწყობილ ხალხს, ვინც ფიქრობს, რომ მხოლოდ პირადი დროებითი კეთილდღეობაა მთავარი და მათ არ შეეხებათ ადრე თუ გვიან. თქვენ კი არა, საკუთარი გუნდის წევრებსაც არ ინდობენ, როცა გამოყენების მერე აღარ სჭირდებათ და კი ხედავთ, როგორ ირავენ ნელ-ნელა ყველას. ბევრს არ ჩამოვთვლი და მარტო ერთ კაცს გავიხსენებ – აბა გაიხსენეთ, ვისი წევრი იყო სოსო ჯაჭვლიანი და როგორ დაასრუოა. 

დენ ბრაუნს აქვს „და ვინჩს კოდში” ნათქვამი „ჯოჯოხეთში ყველზე ცხელი ადგილი იმათთვისაა განკუთვნილი, ვინც საყოველთაო კრიზისის დროს ინარჩუნებს ნეიტრალურ მდომარეობასო”. 

„როცა ნაცისტები კომუნისტებს მიადგნენ, ხმა არ ამოუღია, რადგან კომუნისტი არ იყო. როცა ებრაელებს მიადგნენ, ხმა არ ამოუღია, რადგან ებრაელი არ იყო. როდესაც კათოლიკეებთან მივიდნენ, მაშინაც ჩუმად იყო, კათოლიკე არ იყო და იმიტომ. ბოლოს მასაც მიადგნენ და აღარავინ იყო დარჩენილი, რომ ხმა ამოეღო”. 

ხალხო, სანამ დროა, გამოფხიზლდით და ძალით ნუ იხუჭავთ თვალს, თითქოს ქვეყანაში ყველაფერი მართლა კარგად იყოს. ნუ ფიქრობთ, რომ თქვენ არ შეგეხებათ, რაც აქ ხდება, თორემ თქვენთანაც მოვლენ. თან აუცილებლად მოვლენ და მერე უკვე შეიძლება აღარავინ იყოს დარჩენილი, ვინც ხმას ამოიღებს და გვერდით დაგიდგებათ, რადგან თავის დროზე თქვენ არავის დაუდექით გვერდით და სინანულს აზრი აღარ ჰქონდეს. ამიტომ, ნუ ფიქრობთ, რომ სირაქლემას პოზის მიღება გადაგარჩენთ ან თქვენი გასაკეთებლი სხვამ უნდა გააკეთოს. „როდესაც სახლს ცეცხლი ეკიდება, ნუთუ გულგრილად უნდა ვუცქიროთ იმ იმედით, რომ ის თავისთავად ჩაქრება?“

დიდიე დროგბამ მსაჯს აგინა და 6-მატჩიანი დისკვალიფიკაცია მისცეს. ლუის სუარესმა სამ სხვადასხვა ფეხბურთელს უკბინა და მხოლოდ სეზონის მეოთხედი ნაწილი გამოტოვა და მე, ამბროსი ხელაიას გამო რატომ არ დამასწრეს ჩემი სასამართლო პროცესების ნახევარზე მეტს, ამოუხსნელია. ფაშისტებმა 1932 წლის 10 მაისს 25 000 წიგნის კოცონი დაანთეს ბერლინის ქუჩებში, უპირველეს მოწინააღმდეგედ წიგნი ჩათვალეს და უპირველეს ყოვლისა წიგნს შეუტიეს, აი, რა ძალა გააჩნია სიტყვას. მეც ხშირად რომ ვახსენებდი წიგნებს, ტიტატებს და პარალელებს, ალბათ, ამიტომ მომწყვიტეს ყველაფერს და ჩემს ბედს ჩემს გარეშე წყვეტენ. არც ის ენდომებათ ძალიან აშკარა და ცალსახა ცრუმოწმეებისთვის ანუ ჩემი დამჭერებისთვის დამესვა კითხვები და საეჭვოდაც დაემთხვა ჩემი უმიზეზოდ გაგდება მათ აქ გამოცხადებას. კარგი რაც არის, ეგ არის. სადაც ბოლოს გამაჩერეს, იქიდან განვაგრძობ, ჩემს დამჭერებს კი ცოტა მერე მივუბრუნდები. მაში ამბროსი იმიტომ ვახსენე, რომ ჩვენს საქმესთან ჰქონდა კავშირი, ჩვენს საქმესთან კავშირი იმიტომ ჰქონდა, რომ რუსებს ებრძოდა, ისევე როგორც ჩვენ.

მოკლედ ამბროსი ხელაია მთელი ცხოვრება ებრძოდა რუსებს და ყველაფერს აკეთებდა, რომ მათ არ ჰქონოდათ გავლენა ქართულ ეკლესიაზე. კომუნისტებმა როცა დაიჭირეს, იცით რა წაუყენეს ბრალად – ზუსტად ასე ეწერა სიტყვასიტყვით: „პროვოკოკაცია“, „კონტრრევოლუცია“, „მთავრობის გაბაიბურება“ და „უცხო სახელმწიფოსთან ურთიერთობის დაჭერა“! რაიმეს ხომ არ გაგონებთ? 100 წელი გავიდა და არაფერი შეცვლილა, ისევ რუსები გვასამართლებენ, იგივენაირი აბსურდული ბრალდებებით, საქართველოს ნათელ მომავალზე ზრუნვისთვის უბრალოდ ახლა უცხო სახელმწიფოსთან კავშირს „დიფსტეიტი“ დაარქვეს. 

ისე 1944 წელს ფაშისტებიც ფიქრობდნენ, რომ სულ ისინი იქნებოდნენ და არაფერი დაემუქრებოდა მათ ძალაუფლებას. ებრაელებს როგორ ბუზებივით ხვრეტნენ და წვავდნენ საყოველთაოდ ცნობილია და ერთი წლის მერე აქეთ ასამართლებდნენ და ხვრეტნენ იმავე ფაშისტ გერმანელებს. ძალაუფლება წარმავალია, ჩადენილი დანაშაული კი რჩება სამუდამოდ. რეჟიმის რღვევის ბოლოს შესაბამისადაც მიმართა ოსკარ შინდლერმა SS-ის ჯარისკაცებს: „თუკი აწი ვინმეს ბრალს დასდებთ, ეს სათანადო ადგილას გააკეთეთ, რადგან ახალ ევროპაში პატიოსანი მოსამართლეები იქნებიან და ეს მოსამართლეები ხალხის საჩივარს მოისმენენ“. დაახლოებით იმავეს თქმა მინდა ახლაც. 

შეიძლება ვიღაც ფიქრობს, რომ მათეს მიუსაჯეს და რა მოხდა. ასე მიუსჯიან ერთ ლუკას, ერთ ონისეს, ბოლოს მოვიხედავთ და ქვეყანა გვექნება უკვე დაკარგული. ამიტომ უნდა ვიბრძოლოთ თითოეული ადამიანისთვის. ერთი ადამიანიდან იწყება აღზევება, ისევე როგორც დაღმასვლა. ასე რომ არ ეფიქრა ოსკარ შინდლერს ამდენ ებრაელს კი ვერ გადაარჩენდა და ისტორიაშიც ვერ შევიდოდა. სწორედ მისი პრინციპი იყო ის, რაც ყველამ უნდა გავითავისოთ: „ვინც გადაარჩენს ერთ ადამიანს, გადაარჩენს მთელ ქვეყანას“. თითოეული ადამიანის სიცოცხლე მნიშვნელოვანია, ისევე როგორც თითოეულის თავისუფლება. ქალბატონო მოსამართლე იყავით ოსკარ შინდლერი და ნუ იქნებით ჰაინრიხ ჰიმლერი.

ალბათ ყველაფერს შეიძლება რაღაც ოდნავი ინტერპრეტაცია მისცე და საშენოდ გამოიყენო. როგორც გაწყობს, ისე საშენო გამართლება უპოვო, თუნდაც ტყუილს. აი, მაგალითად, ჩვენ არავის ვაზიანებთ, მაგრამ ვიდეო ისე მოჭრა არ ჩანდეს სად ეცემა ესა თუ ის ნივთი და თქვა მოხვდაო ვინმეს. 

მაგრამ იმას, რომ მე მეტროში დამიჭირეს, დამჭერები კი ამტკიცებენ ლისის ტბაზე ავიყვანეთო, ანუ დავიჭირეთო, თორე მეტროში დაჭერის მერე მართლაც იქ ამიყვანეს, იმ ლისის ტბაზე, სადაც ცხოვრებაში არ ვყოფილვარ იქამდე, რა ინტერპრეტაციას მოუძებნი?

ეს ხომ ცალსახად ცრუჩვენება და დანაშაულია? ერთი დამჭერი ოშხარლი იყო გვარად, მეორე ბუკია და ოდესმე როცა კანონი მართლა იკანონებს, ეს ორი ქვემძრომი მალე წარსდგება აქ, ოღონდ ამჯერად ბრალდებულის რანგში. პირველი კითხვა, რაც მათთვის უნდა დამესვა, უფრო სწორად თხოვნა იყო, ზუსტად სად არის ლისის ტბა ესწავლებინათ ლოკაცია, როგორ შეიძლება იქ მოვხვდე, რა ნომერი ავტობუსი მიდის, აწი მაინც რომ ვიცოდე… ან ამ უდაბურ და უკაცრიელ ადგილას ნეტა რა მინდოდა? ჩემი იქ ყოფნის მიზეზით არც დაინტერესებულან, არც მოსამართლეს გასჩენია ნეტა კითხვები? ან კამერები თუ ამოიღეს იმ დროს როცა ლისის ტბამდე გზას გავდიოდი? დავიჯერო მთელ ქალაქში ერთი კამერის თვალშიც არ გამოვჩნდებოდი? რეალობა ხომ ისაა, რომ იქ ცრუჩვენების გამოსაძლად წამიყვანეს, მაგრამ კოვზი ნაცარში ჩაუვარდათ. დავიწყოთ ამ დღეზე თავიდან და გავყვეთ ბოლომდე.

ეს არის ჩემთვის ყველაზე სტრესული, საშინელი, ავადსახსენებელი, დამღლელი დღე, მიუხედავად იმისა, რომ ცუდი დღეების მეტი რა მქონია ცხოვრებაში. დღიურებს ვწერდი და ყველა დღეს სათაურს ვარქმევდი. ამ დღეს კი „ვატერლო თუ აუშტერლიცი“ დავარქვი. ვატერლო და აუშტერლიცი ნაპოლეონის ორი ყველაზე მასშტაბური ბრძოლაა, საიდანაც ერთში ყველაზე დიდი მარცხი განიცადა, მეორეში კი ყველაზე დიდი გამარჯვება მოიპოვა. ახლა თავად განსაჯეთ ეს დღე, როცა არ გავტყდი, გამარჯვება იყო ჩემთვის თუ მარცხი, იმის ფონზეც, რომ ვინც მე აქ უსამართლოდ გამომიშვა მათ ყველა აფურთხებს, აგინებს და გარეთ თავისუფლად ვერ გამოდიან. მე კი ოდესაღაც, როდესაც გარეთ გავალ, ჩემთვის ყოვლად უცნობ ადამიანთა ჯარი დამხვდება, ვინც სიყვარულს და პატივისცემას გამოხატავს ჩემს მიმართ. ამ სიყვარულს საკნიდანაც საკმაოდ ვგრძნობ.

5 დეკემბრის იმ საღამოსაც ჩვეულებრივ წავედი რუსთავიდან რუსთაველისკენ, ვნახე მეგობრები, აქციებზე გაცნობილი ნაცნობები…. ფეისბუქზე დადებული ჩემი ბოლო ფოტოც მაგ დროს გადავიღე – აქციაზე საჭმელებს აკეთებდნენ, როგორც ყოველთვის ერთმანეთს ვუმასპინძლდებოდით, ერთმანეთზე ვზრუნავდით და მეც გავსინჯე… ჩემი აიდოლი ტატო ბაციკაძეც კი ვნახე იმ დღეს. შეიძლება რაღაც ნიშანიც სიკვდილისწინა ბოლო სურვილივით – სხვა სამყაროში, სხვა განზომილებაში გადასვლამდე შენი ფავორიტი ადამიანის ხილვა. 

აქცია, დაახლოებით, სამი საათისკენ დაიშალა, ვინაიდან 09:20-ზე ექიმთან ვიყავი ჩაწერილი ბიულეტინის დასახურად, რუსთავში ვეღარ წავიდოდი და მაისის აქციებზე გაცნობილმა ჩემმა მეგობარმა თავისთან წამიყვანა. ექიმთან დაგეგმილ იმ ვიზიტზე იცოდნენ ალბათ კრიმპოლში და მხვდებოდნენ ჩასაფრებულები მიმდებარე ტერიტორიაზე. დილას დავიძარი საბურთალოსკენ, კლინიკა „რეიმანის“ მიმართულებით, მახსოვს ზუსტად წუთი-წუთზე მივედი, მომცეს ბიულეტენი და 09:30-ზე გამოვედი გარეთ. რა ვიცოდი, თურმე რა მელოდა. ცნობისთვის ბიულეტენი აქციებზე გაზის იძულებითი ყლაპვის შედეგად თვალების და ყელის ჩაწითლება-ტკივილის გამო მქონდა გახსნილი და წამლებსაც ვსვამდი. ჩავედი უნივერსიტეტის მეტროში, თან დედას ვწერდი არ ინერვიულო მოვდივარ სახლისკენ, აი, ახლა ჩავდივარ მეტროში-მეთქი. მერე დედამ მომიყვა შენს ნომერზე ვრეკავდი მთელი დილა და სადღაც 12:00-13:00- საათისკენ ვიღაცამ უხეშად მიპასუხა – აქ აწი აღარ დარეკოო და მაშინ მივხვდი, რაღაც ვერ იყო რიგზეო.

ჩავედი მეტროში და გასასვლელ ავტომატამდე ორი ნაბიჯიღა მაშორებდა… შეიძლება ერთიც… როცა უკნიდან ზურგზე ხელი დამადო შავებში ჩაცმულმა ოდნავ წონიანმა ახალგაზრდამ, რომელსაც მეორე, მასსავით ჩაცმული, ოღონდ უფრო გამხდარი ბიჭი ახლდა და შენ ხო რეზო ხარ, პირადობა გვაჩვენეო მითხრა… თან ხელი მძლავრად ჩამჭიდა. არ მაქვს თან, რა ხდება-მეთქი და ტელეფონის ამოღება დავაპირე ვიდეოს გადასაღებად. ჯიბიდან ამოღებისთანავე გამომგლიჯეს უხეშად „ეს აღარ დაგჭირდებაო“. – რას აკეთებთ, რამე დავაშავე? – ვეკითხები – აქციებზე ხო დადიოდი და რაღას კითხულობო. წონიანის გვარია ოშხარელი, გამხდარის – ბუკია. მეტროს დაცვას ჰკითხეს, პატრულის ოთახი ხო ცარიელია და შიგნით შემიყვანეს, ტელეფონი არ გამიტეხოთ, დედამ მიყიდა ორი დღის წინ მეთქი – პაროლი გვითხარი როგორ შევიდეთ, თორემ დავამტვრევო, მეც ვუთხარი, რა მქონდა დასამალი. შემდეგ ვიღაცას დაურეკეს, უკვე ჩვენთან არისო, გააფრთხილეს და რამდენიმე წუთში ამიყვანეს მაღლა, სადაც შავ დახურულ მანქანაში ჩამსვეს ბორკილებდადებული. იქვე სხვა მანქანაც იდგა მსგავსი. წინ, მძღოლის გვერდით, სავარაუდოდ, მათი უფროსი იჯდა და შეგიძლიათ თავში წამოარტყათ, მაინც არაფერი დაეტყობაო. აქეთ-იქიდან ბუკია და ოშხარელი მესხდნენ და ერთ-ერთმა წამომარტყა კიდეც კეფაზე – თუ არ ეცდები, ბუკიამ ალბათ ამით მანიშნა, ყველაფრის გამკეთებლები ვართო. შოკში ვიყავი, ვერ ვიჯერებდი რა ხდებოდა. თან ვფიქრობდი, კაი, არა უშავს, სამშობლოსთვის ერთ ცემას აიტანს კაცი, რაც უნდათ ის უქნიათ-მეთქი. ცემას გადავურჩი, თუმცა ერთი ცემა სჯობდა იმას, რაც გავიარე. 

წამიყვანეს სადღაც ისეთ ადგილას, ქალაქიდან მოწყვეტილს რომ ჰგავდა. მათივე საუბრიდან გავიგე, რომ ლისი იყო. თორემ მე ცხოვრებაში არ ვყოფილვარ იქამდე იქ. აქ წავიდა ჩემი „დამუშავება და შანტაჟი. მანქანაში ყველა ცალ-ცალკე ყოფდა თავს ისე, როგორც მოგვიანებით კრიმპოლის წყეულ შენობაში და მაძალებდა დამეწერა კონკრეტული სამი გვარი, ვისი ორგანიზებითაც დავდიოდი აქციებზე. ვითომ გვარამია, ზურა ჯაფარიძე და ელენე ხოშტარია მიხდიდნენ 500 ლარს. მირიგებდნენ პიროტექნიკას (რომელიც რატომღაც საერთოდ არ გამისროლია), ვითომ მავალებდნენ წინა ხაზზე ვმდგარიყავი, სპეცრაზმის წინ – მეგინებინა და მესროლა ხელში რაც მომხვდებოდა. თავიდან მეგონა უბრალოდ ხუმრობდნენ. მერე, ყველამ რომ ამის მითითება დამიწყო ინტენსიურად უკვე დავეჭვდი – მგონი მიზანში ამომიღეს-მეთქი. ნეტავ ვიცოდე რატომ. ლისზე იყო, როდესაც მანქანის ფანჯარასთან მდგარებმა ჩემ გასაგონად ხმამაღლა დაიწყეს საუბარი ტრაქტორი მოსულია უკვე, თხრის ორმოს და თუ არ დაწერს, ცოცხლად დავმარხოთო. მერე მე მომიტრიალდა, უფრო სწორედ, მანქანაში შემოყო თავი და ჰა ბიჭო, დაწერე ბიჭო რასაც გეუბნებიან, თორემ ხომ ხედავ რაც გელოდებაო. 

საჭესთან იჯდა ერთი აზერი, რომელსაც ასლანას ეძახდნენ და ყველაზე დიდ აგრესიას ის გამოხატავდა (მგონი ქართველები არ მოსწონს). ჯერ მეუბნებოდა, დიქტატურა ცუდი რატომ გგონია, ხომ ხედავ რამდენი წელია აზერბაიჯანში ალიევია პრეზიდენტი და იდეალური ქვეყანა გვაქვსო. დებილები ხართ ვისაც დიქტატურა არ მოგწონთო. ჩემთვის ვფიქრობდი, ღმერთო შენ მიშველე – ამ უტვინოს თუ ასე მოსწონს, წავიდეს თავის ალიევთან და დაგვანებოს თავი აქ რა უნდა-მეთქი. მერე ვიღაცამ მითხრა, რას ერჩოდით ბიჭო პოლიციელებს- რამე რომ დაგემართოთ ისევ მათი დასაცავი უნდა გახდეთო. პოლიციელებს კი არა, ნიღბიან, საცემად დაგეშილ, კაცის მკვლელ, დაგეშილ სპეცრაზმელებს ვერჩი, ქალებს და ბავშვებსაც რომ არ ინდობენ და შვიდი ერთს ურტყამს-მეთქი. ამაზე ასლანა სულ მთლად აიჭრა. შენ რა, ასხვავებ პოლიციელებისგანო? ფორმიანებზე რას ამბობ, ხომ ხარ ღირსი გაგეხეს ეგ თავიო. ვინც ფორმიანს შეეხება, ყველას ასე და ისე რომ იცოდეთ, ყველა სპეცრაზმელს აქვს თქვენი სახელები და საცხოვრებლები დამახსოვრებული და თუ კი ოდესმე გამოსვლა გეღირსათ, ნახავთ რა გელოდებათო. გინებას და უწმაწურ სიტყვებს აქ აღარ ვიტყვი. ყველა წინადადება ჩემდამი გინებით სრულდებოდა. სხვა რა შეუძლიათ მეტი? 

მერე, დაახლოებით, თორმეტი-პირველის ნახევრისკენ გააფორმეს, თითქოს ლისზე დამიჭირეს. ხელოვნურად გამატარ-გამომატარეს და ვიდეოც გადამიღეს. ჩანთის ჩხრეკისას ერთ-ერთმა მითხრა, ცოტა დროღა დაგვრჩა და თუ არ დაწერ რასაც გეუბნებით, ამ ჩანთიდან შეგვიძლია რაც გვინდა ის ამოვიღოთ. მეორემ სიცილით უპასუხა, ამას რა ჰგონია, სად მოხვდაო. მძღოლის გვერდით მჯდარ მელოტ შუახნის კაცს ჭუმბურას ეძახდნენ. როცა ლისიდან დავიძარით, რამდენჯერაც შუქნიშანზე ან საცობში გაჩერდებოდა მანქანა, იმდენჯერ გადაყოფდნენ თავს მანქანიდან და დაიწყებდნენ ქალებზე სიტყვებით სექსუალურ ძალადობას – უჰ, ამას იმას ვუზამდი; იმას ამას ვუზამდი; აი, ეს საშენოა; ეს საჩემოა და მსგავსი ამაზრზენობები. ცოტაც და გული ამერეოდა. მათი დიალოგები მეტს ვერ სცდებოდა. ქალ მძღოლებს, რა თქმა უნდა, აგინებდნენ. ყოველ დანახვაზე, ქალს რა უნდა საჭესთანო, უშვერი სიტყვებით. მთელი გზა თბილისში არსებულ ბორდელებს განიხილავდნენ – ასეთია ჩვენი პოლიცია. 

და მერე შემიყვანეს, აწ უკვე, ჩემთვის უკვე ყველაზე საძულველ შენობაში, ორთაჭალის კრიმპოლში. იქ ისევ იგივე დაიწყო. დამუშავება და მუქარებით დათანხმების მცდელობა მათი მითითებით რეალურად არ არსებული სამი ორგანიზატორის დაწერაზე. ერთმანეთს ენაცვლებოდნენ. საღამოს ექვს საათამდე ვიჯექი იქ და ამ დროის მანძილზე სულ ბორკილი მეკეთა ხელზე და საპირფარეშოშიც არ გამიშვეს. თან, რატომღაც ორჯერ გამჩხრიკეს, როცა ოთახიდან არ გავსულვარ საერთოდ. ერთი დამემუქრა – დაბლა ჩავიყვანოთ და `„კლიზმაზე“ დავსვათ ან შამპანურის ბოთლზეო. მეორემ უპასუხა, შეიძლება გაეპაროს, ბინძური საქმეა, ჰოდა ხელთათმანები გავიკეთოთო. 

შემდეგ, რუსთავში, სამსახურში მიუცვივდნენ დედას და ახარეს, შენი შვილი დავიჭირეთო. ახლა სახლში წამოგვყევი, ჩხრეკას დაესწარიო. არადა ვთხოვდი, დამარეკვინეთ დედასთან, მე ვეტყვი, ძალიან ინერვიულებს, შეიძლება გული გაუსკდეს-მეთქი. ამაზე დამცინეს – შენ თავი სასტუმროში ხომ არ გგონია, მომინდომა ბიჭმა ტელეფონზე დარეკვაო. ლისზე როდესაც ჩანთა და ტანსაცმელი გამიჩხრიკეს, ერთმა მითხრა, წამალი გიპოვეთ, დაგერხაო. სახლის ჩხრეკას როდესაც მორჩნენ, იარაღით ხელში შემოვიდა ერთ-ერთი. სახე მიმაბრუნებინა მისკენ კარგად რომ დამენახა და აი, რა ვიპოვე შენს სახლშიო. დაწერე, ნუღარ აჭიანურებ, თორემ სამუდამოდ ჩაგალპობთ ციხეშიო. ისე გიზამთ, რომ თავადვე შეგვეხვეწები, პასტა-ფურცელი მომეცითო, მაგრამ მერე უკვე გვიანი იქნებაო. ისე წამალი კი არა, სიგარეტიც არასდროს მომიწევია ცხოვრებაში. იარაღის სროლა იმდენად საერთოდ არ ვიცი, ვინმეს რომ ვესროლო, შეიძლება თავად გავირტყა. 

შემდეგ, გამხადეს ტანსაცმელი – ეგ აქციაზე გეცვაო და საქმეში ჩააკერეს. სახლიდან დედას სხვა ტანსაცმელი გამოაგზავნინეს ჩემთვის. მათ შორის იყო ყვითელი ბოტასებიც. ეს რა ფერის ბოტასები გაქვს, ბიჭო, პიდარასტი ხარო? გვარამიამ გიყიდა ალბათ, ერთად იდექით რიგშიო? ეს ნახე რა პიდარასტი ყოფილაო. აბა, რა გგონია, იქ რანაირი ხალხი დგასო. ერთმანეთში დაიწყეს ასეთი დამცინავი ფრაზები ჩემზე და ხარხარებდნენ, ვითომ მაგარი რაღაცები თქვეს.

მერე გაიგეს სადაც ვმუშაობდი, ევოლუშენში, ბანქოს მჩეხავად. ამაზე ცალკე დამიწყეს ბულინგი. ეგ არ უთხრა პატიმრებს, თორემ გაგწეწავენ – ჯოჯოხეთად გექცევა იქ ყოფნაო. აუ, ეს ვერ გადარჩება იქ, ნახე რა არიფია. დაწერე, შვილო, რასაც გეუბნებით, ძალიან გინდა ცხრა წელი საკნის ხეხვაო? ცხრა წელი ვინ აკმარებს? – მეორე გამოეპასუხა. 

ამ უნიჭო დაცინვებში ვინც მონაწილეობა, არის ჭუმბურა. აქ მოსასვლელი პირი არ ჰქონდა, არადა რომ მოსულიყო, ასეთ რაღაცას ვეტყოდი (ისე, რომ იცოდეთ, თავად პროფესიით არის მჩხრეკავი. ნუ, აქ ამას აკეთებდა), – ჭუმბურ, სხვას რანაირად დასცინი შესასრულებელ სამუშაოზე ან პროფესიაზე, როცა ყველაზე დაბალი დონის, გულის ამრევი სამსახური გაქვს? ყოველ დღე ათობით უცხო კაცის უკანალში უნდა გქონდეს შერგული ცხვირი და თვალები, ყოველ დღე მამაკაცების ასოს უნდა უსვა ხელები და ამოწმო, რამე ხომ არ აქვს დამალული იქ (შეიძლება მოგწონს კიდეც), იქ კი უმეტესად განავალს პოულობ-ხოლმე. უი, შენ ყვითელ ბოტასებზეც დამცინე, ხომ, და გეიდ მომიხსენიე, ეს რა გაცვიაო? აჰაჰა… აქ ალბათ იმიტომ არ მოსულხარ მოწმედ, რომ დრო არ გქონდა, ვიღაცის პენისი უნდა გაგეჩხრიკა. 

კიდევ ერთი დიალოგი, რაც ცუდად ჩამრჩა, ყველაზე ცუდადაც მგონი იმიტომ, რომ ფილმები ჩემთვის წმინდაა. ტელევიზორს თუ უყურებ და რა ხდება ქვეყანაში იციო? (TV „იმედი” აქვთ ამ დროს ჩართული). არა, არ ვუყურებ, მე ფილმები მიყვარს და მე უმეტესად ფილმები მაქვს ჩართული. ქვეყანაში რაც ხდება ამისთვის ტელევიზორი რად მინდა, მე თვითონვე ვხედავ საკუთარი თვალით-მეთქი. ეს დებილი, გაუნათლებელი.. – სხვა უწმაწური სიტყვები მოაყოლეს, ნახეთ რა ფილმებს უყურებს, იმედს არა და ქვეყანაში რაც ხდება სულ ფეხზე ჰკიდიაო. თან რომ არც ხუმრობდა, რამხელა კატასტროფაა. გავხედე TV იმედს და თურქული სერიალი გადის. 

მოკლედ, საღამოს ექვს საათამდე მაქსიმალურად მამუშავეს. ყველაფერი სცადეს. ბოლომდე გამომფიტეს და ექვსზე ძლივს მორჩა ეგ ჯოჯოხეთი. წამიყვანეს იზოლატორისკენ. მანქანაში ერთმა კეთილი პოლიციელის როლის მორგება სცადა – გვარად გეთიაშვილი იყო, იმ მავნებელ შენობაში როგორც მიმართავდნენ, როცა დამცინოდა. შვილო, ახალგაზრდა ბიჭი ხარ, ჯაფარიძის და გვარამიას გამო რატომ ინგრევ ცხოვრებას, შენი რა მიდისო. 

კრიმინალური პოლიციის შენობაში ნახევარი დღის განმავლობაში უფრო მეტი დამნაშავე და ბოროტმოქმედი ვნახე, ვიდრე ციხეში ცხრა თვეში. ანომალიური ქვეყანა ვართ. გვაქვს უსამართლო სასამართლო და გვყავს კრიმინალი პოლიცია. 

ჩემს გაკეთებულს სხვას არასდროს დავაბრალებ, როგორც არ უნდა დამემუქრონ ან რასაც არ უნდა შემპირდნენ. ჯერ ერთი, ქვეყნის სიყვარულის ჩემი წილი სხვას რატომ უნდა გავუყო და ვთქვა, ვინმეს დავალებით მიყვარს ქვეყანა-მეთქი. ან უდანაშაულო ადამიანს მოგონილი დანაშაული როგორ ჩავუწერო? ჩემთვის მსგავსი რამ წარმოუდგენელია. ვთქვათ, ამით ციხეს გაექეცი, მაგრამ საკუთარ თავს სად გაექცევი. ციხე უფრო სასჯელი რატომ გგონიათ, ვიდრე საკუთარი სინდისი?

ფილმ „უსახელო ნაბიჭვრებში“ ჰანს ლანდა ებრაელების მფარველ ფრანგს ეუბნება – აი, ახლა აქ ვირთხამ რომ გაიაროს, ხომ ზიზღით შეხედავ და თვალს მოარიდებ. შეიძლება რაღაც ესროლო თავიდან მოსაცილებლად. აი, ეგრე არიან ებრაელები ჩვენთვისო. რუსული რეჟიმის პირობებში, პოლიციამ მთლიანად შეიცვალა ფუნქცია და გახდნენ ფოსტალიონები, კრიმინალები, ტიტუშკები, მაროდიორები. აღარავინ სცემს მათ პატივს. პროფესია პოლიციელი თავადვე შეურაცხყვეს და სასაცილო გახადეს. ხალხი ისე უყურებს თითოეულ მათგანს, როგორც ჰანს ლანდა – ებრაელებს. სამწუხაროდ, უკვე იგივეა მანდატურებზეც. ყველა ადამიანის, არა თუ უფლება, არამედ ვალდებულებაა, არ მოითმინოს კორუფცია, ძალადობა და უსამართლობა. უწოდოს გამყიდველს – გამყიდველი, მონას – მონა, მოღალატეს – მოღალატე. ახლა კი რას ვხედავთ – ციხეში შეიძლება გამოგვკეტონ იმის გამო, რომ მოღალატეს თავისი სახელი დავუძახეთ. მე არც გარეთ ყოფნის დროს მეშინოდა, არც მით უმეტეს აქ და არც ამიერიდან შემეშინდება იმის, რომ დავარქვა ყველაფერს და ყველას ის, რაც ჰქვია. ჰო და, მირიან ქავთარაძე, შენ ხარ არაკაცი და გვარის შემარცხვენელი; მარიამ ლაშხი, მონა ხარ (წადი და მიჩივლე). 

თქვენი აზრით, რატომ აკრძალეს ვიდეოგადაღებები პროცესებზე? იმიტომ ხომ არა, რომ ყველა ვაი მოწმემ სასაცილოდ გაიხადა თავი და ჩამოშალა საქმე? იმიტომ ხომ არა, რომ ჩვენმა ადვოკატებმა ყველა სათითაოდ გამოიჭირა ტყუილში? იმიტომ ხომ არა, რომ საკანში მყოფ ბრალდებულზე დარწმუნებით თქვა მოწმემ აქ არისო, აგერ ზისო? იმიტომ ხომ არა, რომ პროკურორი წერდა მოწმედ წოდებულს თუ რა ეპასუხა ადვოკატთა კითხვებზე? იმიტომ ხომ არა, რომ ვერცერთმა ხელი ვერ დაგვადო ვერავის და ერთსაც არ უპასუხია იმ მუხლზე, რასაც გვედავებიან? იმიტომ ხომ არა, რომ ერთი და იგივე მოწმეები, ორი, სამი და ათი სხვადასხვა საქმის პროცესზე ჩნდებოდნენ და ესეც არასერიოზული ჩანდა? იმიტომ ხომ არა, რომ აქ ნათქვამი სიტყვების მიხედვით, თავად „ქართული ოცნების“ ამომრჩევლებიც დარწმუნდნენ ჩვენს უდანაშაულობაში? 

ჩემთვის ყველაფერი, ალბათ, 2022 წლის თებერვალში დაიწყო, როდესაც ჩვენი და ზოგადად, სამყაროს, ზოგადად ყველაზე დიდი მტრის, რუსეთის ჯარები უკრაინაში შეიჭრნენ და აქაურმა სამარცხვინო მთავრობამ აშკარად მტერს დაუჭირა მხარი, ნაცვლად იმისა, რომ მტერთან მებრძოლ უკრაინას დასდგომოდა გვერდით. რუსეთის მოკავშირედ გვაქციეს ყველას თვალში და იმ თითზე ჩამოსათვლელ ქვეყნებს შორის დავდექით, ბელორუსის გვერდით, რომელთათვისაც თითქოს არაფერი მომხდარა ამ ომით და სანქციები არ დაუწესე დედამიწის მთავარ მეტასტაზს, მეტიც, ომს გამოქცეული რუსების თავშესაფარი გახადა საქართველო, რითაც ადგილობრივ მცხოვრებთა ყოფა ერთი ორად გაუარესდა. ღიად აცხადებდნენ, რომ არ სურდათ ქართველს რაიმე კავში ჰქონოდა იმ ომთან, რომელიც უკრაინის მერე ყველაზე მეტად, ჩვენ გვეხებოდა. მონობის და არგაღიზიანების რეჟიმზე გადასვლა მოგვთხოვეს თავად მოღალატე მონებმა. ეს უკვე ყველანაირი წითელი ხაზის გადაკვეთა იყო – შეკვრა მტერთან. ჩემთვის ეს აღმოჩნდა ბოლო წვეთი. მათთვისაც კი, ვისაც წინა მთავრობა სძულდა, ამ რუსეთის მსახურებთ ბრძოლა და მათი მოუსავლეთში გაშვება გახდა მათი მთავარი მიზანი. 

როგორც ვიცი, ვისაც მიუსაჯეთ, ყველას უთხარით, შეგიძლიათ შეწყალება სთხოვოთ პრეზიდენტსო. მოდი, ამასთან დაკავშირებით კორექტულად ჩამოვაყალიბებ და ასე ვიტყვი – ყველამ კარგად იცის, რომ ჩვენ აქ ერთი წამითაც არ უნდა ვისხდეთ. საერთოდ არაფერი არსებობს ჩვენს წინააღმდეგ. მაგრამ, რასაც მომისჯით, იმას მოვიხდი პატიოსნად და აქედან თავაწეული გავალ. შეწყალების თხოვნა კი, 0.1%-თან არ განიხილება. ყველანაირად გამორიცხულია. არავის შეწყალება და, როგორც ანდრომ თქვა, არავის ჰუმანურობა ჩვენ არ გვჭირდება. ეს თქვენ დაგჭირდებათ მალე ჩვენგან თქვენ დააშავეთ ჩვენს წინაშე და არა პირიქით. ერთადერთი რაც ჩვენ გვჭირდება სამართლიანი სასამართლოა. იმის მიხედვით და იმის იმედით ნუ მიიღებთ უკანონო გადაწყვეტილებას, ქალბატონო მოსამართლე, რომ ჩვენ მერე თითქოს შეგიწყალებენ. ამ ტვირთით მოგიწევთ ცხოვრება. სხვა ვერ გამოგისწორებთ. შეწყალების ფურცელი რომ მომიტანონ, გადავხევ. დაცინვაა, დაგიჭირონ არაფრისთვის და მერე კიდევ აქეთ დაგაწყებინონ თხოვნები. ეს პირადად ჩემგან არასდროს მოხდება მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან მენატრებიან მშობლები, ბებო, დაიკო და მეგობრები. 

საკუთარი თავი დიდად არ მაღელვებს. ერთხელ ვთქვი კიდეც – მირჩევნია მომისაჯონ, თუ ეს ხალხს გამოაფხიზლებს და სახლიდან გამოიყვანს-მეთქი. გთხოვთ, ქვეყანას უშველეთ და გამოიხსენით რუსული რეჟიმის მსახურთა მარწუხებისგან. მჯერა, რომ ერთად დგომით და ერთიანი შეტევით ეს შეგვიძლია. ოღონდ, შეტევით და არა მხოლოდ დგომით. არანაირი კომპრომისი მოღალატეებთან. ჩახერგეთ გზები, უკან დასახევი. არ დაემსგავსოთ ლერწამს, რომელიც იქით გადაიხრება, საითკენაც ქრის ქარი. იყავით მტკიცენი, პრინციპულნი და ურყევნი. მიყვარხართ ყველა, ვისაც საქართველოს ბედი გადარდებთ. ქვეყანა, რომლისთვისაც ვიბრძვი, წარმომიდგენია იმ სითბოთი და სიყვარულით სავსე, რა სითბო და სიყვარულიც ტრიალებს ყოველ საღამოს რუსთაველის გამზირზე. 

ზოგი ერთი გმირად გვთვლის და საერთოდ არ მინდა კამათი მოგივიდეთ ვინმესთან. მე პირადად, გმირად არ ვთვლი საკუთარ თავს. ვარ ჩვეულებრივი ადამიანი, ჩემი დადებითი და უარყოფითი თვისებებით და გავაკეთე ის, რაც მევალებოდა, რაც ყველა ქართველის ვალი იყო. ჩემი გმირები თქვენ ხართ, ვინც პირველი დღიდან დღემდე დგახართ რუსთაველზე, არ ნებდებით, კვლავ აგრძელებთ ბრძოლას მიუხედავად ბევრი წინაღობისა და იმედს მაძლევთ, რომ ქვეყანა გადარჩება. უსამართლობის წინააღმდეგ იბრძოლეთ ყველგან, ქუჩაში, სამსახურში, ტრანსპორტში. სწორედ დაუმორჩილებლობა და წინააღმდეგობაა წამალი უსამართლობის. როცა უსამართლობა ხდება კანონით, დაუმორჩილებლობა ხდება მოვალეობა. 

ამბროსი ხელაია თავისი სასამართლო შემდეგი სიტყვებით დაასრულა და მეც სრულად ვიზიარებ მის პათოსს. ჩათვალეთ, ჩემი სიტყვები:

„მე, როგორც სიტყვის, ბეჭდვის, სინდისის, თავისუფლებისა და ერის თვითგამორკვევის მომხრეს, და ამასთან ერთად, მორწმუნე საქართველოს მამამთავარს და სულიერ მოძღვარს არ შემეძლო არ ამემაღლებინა ხმა იმაზე, რაც ქვეყანაში ხდებოდა. მე შევასრულე ჩემი მოვალეობა ღვთისა და მშობელი ერის წინაშე. და თუ ეს ჩამეთვლება დანაშაულად, მზად ვარ, საჯაროდ ვაგო პასუხი. ყოველ შემთხვევაში, როგორც ჩვენს წინაპრებს ტკბილად მიაჩნდათ სამშობლოსა და სარწმუნოებისთვის ტანჯვის მიღება, აგრეთვე ჩემთვისაც ტკბილი იქნება ის სასჯელი, რასაც მომისჯის სასამართლო მშობლიური ეკლესიისა და ერის თავისუფლების დაცვის მიზნით ხმის ამაღლებისთვის. ჩემგან ეროვნული ინტერესებისა და თავისუფლების დასაცავად ამაღლებული ხმა და ის მსჯავრი, რასაც დამადებენ, მონახავენ თავის ადგილს იმ ქართველთა გულში, ვისაც ჯერ კიდევ არ დაუკარგავს სარწმუნოებისა და სამშობლოს სიყვარული. ამითაც ბედნიერად ჩავთვლი ჩემს თავს. სული ჩემი ღმერთს ეკუთვნის, გული სამშობლო საქართველოს, ხოლო ლეში კი თქვენ დაგრჩეთ საჯიჯგნად, ჯალათებო“.

„ქართულ ოცნებას“ შემდეგ კითხვებს დავუსვამდი – რატომ ხარ შენ ის ნაგავი, რომლის გადაყრასაც მთელი მსოფლიო ცდილობს გარდა ერთადერთისა, გარდა რუსეთის? რა ჰქვია მთავრობას, რომლის ნაბიჯებსაც მხოლოდ ყველაზე დიდი მტერი აქებს და სხვა არავინ? წლების შემდეგ რა პასუხს გასცემთ შვილიშვილებს, შეგვეშინდა ბრძოლის, მონობა ვარჩიეთ და ამას მშვიდობა ვუწოდეთო? მონასაც ჰქონდა არჩევანი, თან ყველა მონას, შეიძლება სიკვდილსა და მონობას შორის, მაგრამ ხომ ჰქონდა? ჩემს გვერდით კი დგანან ადამიანები, რომელთაც მონობას სიკვდილი ურჩევნიათ. ამიტომ, ვერაფრით გაგვტეხთ, ვერ დაგვიმონებთ და არც ქვეყანას გაგარუსებინებთ, როგორც არ უნდა ეცადოთ. კი, რუსეთი გოლიათია, მაგრამ ყველა გოლიათს ჰყავს თავისი დავითი. 

რამდენიმე დღეში შეიძლება მომისაჯონ, მე კი მისჯაზე მეტად ის მეწყინება, გარეთ დიდი რაოდენობით თუ არ გამოვა – ასი ათასი და მეტი. განა ჩემი დაჭერის გამო – უსამართლობას რომ არ მოვითმენთ იმის საჩვენებლად უნდა ვიყოთ ამდენი. ე.წ 11-კაციანი ჯგუფის განაჩენით კი ნოემბრის აქციაზე ტყუილად დაჭერილთა საქმეები მთავრდება და თუ ამაზეც არ გამოვიდა ხალხი და გავუტარეთ, მერე ხომ კვლავ იკადრებენ იმავეს და უარესსაც. არ აქვს მნიშვნელობა წლებს, რომც ჩამოგვაკლონ და თვეები მოგვიწიოს, მაინც არ უნდა ვიყოთ ამით კმაყოფილნი, ვინაიდან…

ერთი დღეც არ ვიმსახურებთ აქ ყოფნას. ძალიან გამიკვირდა მზიასთვის მისჯის შემდეგ მთელი ქვეყანა რომ არ გამოვიდა გასაპროტესტებლად. მოიცა, 2 წელი ტყვეობაში ფონა დაიმსახურა? ან თუნდაც 2 დღე? მადლობა ვუთხრათ 5-ის ნაცვლად 2 წელი რომ არ ჩამვსი, როცა არცერთი მეკუთვნოდა-თქო? სულ რომ სასამართლოდან გამიშვან მაინც არ ვიქნები რამეზე მადლობელი. ასერთოდ ჯალათი მადლობას არ იმასხურებს. სანამ მზია ერთი წამი მაინც ზის ციხეში, ნორმალურად ცხოვრების უფლება არ გვაქვს არავის. მოკლედ, სულ მალე განაჩენს გამომიტანენ და მომისჯიან, მე კი ის უფრო მეწყინება დიდი რაოდენობით თუ არ გამოვა ხალხი გარეთ.

ახლა მთელი დღე შემეძლო მოსამართლესთან მესაუბრა იმაზე, რომ თუ დღეს სამართლიან გადაწყვეტილებას მიიღებს და არ გაყიდის სიმართლეს ფულზე და პრივილეგიებზე ამით საკუთარ მომავალს გააცოცხლებს, შავი ნაცვლად ოქროს ასოებით შევა ისტორიაში და ა.შ… ბლა ბლა ბლა, მაგრამ ეს ხომ ტყუილი იქნება. სამი თვის წინ შეიძლება ასე მოვქცეულიყავი, მაგრამ უკვე იმდენი არასწორი და არაკანონიერი ნაბიჯი გადადგით, უკვე იმდენი ცოვდვა დაგიგროვდათ, ჩვენ როგორც არ უნდა მოგვეპყრათ თქვენი საქმი მაინც წასულია, მაინც ჯოჯოხეთია თქვენი ბოლო ამ სკამის გავლით ახლა სადაც ვზივარ. 

რობოტი არის კონტრუქცია, რომელიც სხვამ უნდა მართოს. სხვამ უნდა შთააგონოს რა გააკეთოს და სხვისი ნაბრძანები შეასრულოს. ესაა მისი ფუნქცია. თავად საკუთარი სურვილით მოქმედების უნარი არ გააჩნია. ბავშვობაში ჩემი საყვარელი მულტფილმი იყო „რობოტა და რობოტუნები“ და რას ვიფიქრებდი თუ ორი დეკადის მერე შემძულდებოდა, შემძულდა, რადგან აქ ყოფნა ყოველ მოსვლაზე მხვდებოდნენ რობოტა (მოსამართლე) და რობოტუნები (პროკურორები).

კაცების გათხოვების კი არ უნდა გვეშინოდეს, უნდა გვეშინოდეს ვაჟა თოდუას და ირაკლი დგებუაძისნაირი არაკაცების დაბადების. ვახო, შენ იმდენად არაფერი ხარ, ამ სიაშიც არ მოხვდი.

ბოლოს ჩემს საყვარელ სერიალს შევეხები და ამით დავამთავრებ. როცა სერსეი ლანისტერს ქმრის, რობერტ ბარათეონის უსაფუძვლო სილა ხვდება ასეთ რაღაცას ამბობს: „ამას პატივად მივიღებ და ისე ვატარებო“. ზუსტად იგივეს ვიტყოდი აქ გატარებულ დროზე და სამშბოლოს დაცვისთვის მოსჯილ წლებზე – ამას პატივად მივიღებ და ისე ვატარებ! როგორც არია სტარკმა თქვა: „თუ ერთ მგელს მაინც დატოვებთ ცოცხალს, ფარა ვერასდროს იქნება მშვიდად“ და დამერწმუნეთ თქვენ სიმშვიდე არ გიწერიათ! შეგაკვდებით და ამ ქვეყნის განადგურებას არ დაგანებებთ. 

სენდრო კლიგანი, რომელსაც ქოფაკს ეძახდნენ, მტარვალი და ტირანი მეფის პირადი მცველი იყო და მის ყველა საშინელ ბრძანებას უსიტყვოდ ასრულებდა. ჩაგვრა და ძალადობა იყო ძირითადად მისი მოვალეობა. ერთხელაც მიხვდა, რომ ასე გაგრძელება აღარ შეიძლებოდა და ოდესღაც უნდა დასრულებულიყო ამდენი უმსგავსო ქმედბა, თან სხვის გამო ჩადენილი. მიუყარა აბჯარი, ხმალი და ყველანაირი აღჭურვილობა და ისე წამოვიდა. დიდი იმედი არ მაქვს, მაგრამ იქნებ ამ რეჟიმის მსახურებით მოეგოთ ოდესმე გონს, იქნებ დღესაა ის დღე ქალბატონო ნინო. 

ახლა მგონია, რომ „სამეფო კარის თამაშების“ მეოთხე სეზონში ვართ, მაგრამ მეექვსე სეზონიც მალე მოვა. მეოთხე სეზონში იყო ტირიონის უსამართლო სასამართლო, მეექვსეში კი არის ჯონ სნოუს და სერსეის შურისძიებები.

ბოლოს კი ტირიონის სიტყვებით დავასრულებ: „I wish I was the monster you think I am”, ანუ, ნეტა მართლა ის მონსტრი ვიყო, რად ყოფნასაც მაბრალებთ“.

29 августа 2025 года,
Тбилисский городской суд, Тбилиси, Грузия.

Источник: Publica.
Подробнее: Publica.
Фото: Publica.

Поделиться в соцсетях: